________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
છેડે ફડફડતાં એક પતાકા-ધ્વજાના જેવી શેભવા લાગી, કેઈ વામા કહેવા લાગી કે–“હે અંબા ! આ તરફ કેલાહલ સંભળાય છે, તે હું જેવા જાઉં છું.” એટલે અમ્મા બેલી– હે મૃગાક્ષી! તું જતી નહિ. એ નિશ્ચય તે રાજકુમાર આવે છે.” વળી કઈ અત્યંત ભેળી ભામિની જાણે પાછી ફરતી હોય તેમ પિતાની સાસુ આગળ કહેવા લાગી કે– એ રાજપુત્રને જોતાં તે મનની નિવૃત્તિ નષ્ટ થઈ જાય. ? એ પ્રમાણે નાગરાંગનાઓ વિલાસપૂર્વક જેના સૌંદર્યના યથાર્થ ગુણ-ગાન કરી રહી છે એવો કુમાર વધુ સહિત પિતાના આવાસમાં આવ્યું. ત્યાં જતાં તેણે વલેને પ્રણામાદિકથી વિશેષ આદર સાચજો. તે વખતે રાજાએ ગગનતલસ્પર્શી પિતાના ભવન જે એક પ્રાસાદ કુમારને સમર્પણ કર્યો. ત્યાં રહેતાં કુમાર, દેવલોકમાં ઇદ્રની જેમ અને પાતાળમાં ધરણંદ્રની જેમ વિષય-સુખ ભોગવતાં કાળ નિર્ગમન કરવા લાગે. વળી, વચવચમાં પ્રસંગે તે આ ખેલાવતે, મન્મત્ત હાથીઓને દમતે, મલ્લયુદ્ધને અભ્યાસ કરતે, રાધાવેધનું કેતુક બતાવતે, ધર્મશાસ્ત્ર સાંભળતે, દેશાંતરના નગરની વાતે અવધારતે, ગુરૂ-વલની સેવા કરતે તથા વાચકને ઈચ્છાપૂરતું દાન આપતે હતે. એમ વિષયસુખ ભોગવતાં કુમારને કાલક્રમે શીલવતીના ઉદરથી કુસુમશેખર અને વિજયશેખર નામે બે પુત્ર ઉત્પન્ન થયા, તે પિતામહ-દાદાને બહુ જ વલ્લભ થઈ પડ્યા અને વિવિધ પ્રકારે લાલન પાલન કરાતા તે અનુક્રમે વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યા. :
એવામાં એકદા નરવિક્રમ, રાજાની પાસે બેઠે હતું અને સેવક અને યાચિત સ્થાને બેઠા હતા, તેવામાં પ્રલયકાળના યમ સમાન ભયંકર જયકુંજર નગરના મધ્યભાગમાં સર્વત્ર દેડતે ભમી રહ્યો હતો, કે જે મદભરથી સ્વચ્છેદ યમુનાના વનવિહારને યાદ કરાવતે, મજબૂત રીતે બનાવેલ સોભાર લેહની સાંકળને જેણે તડતડાટથી તેલ નાખેલ છે, મેટા આલાન–સ્તંભના જેણે સે ખંડ કર્યા છે, મહાવતેને પોતાના કઠિન કર–પ્રહારથી જેણે પ્રતિઘાત પમાડેલ છે, મોટા વૃક્ષને જેણે મૂળથી ઉખેડી નાખેલ છે તથા બીજાં કેટલાક ભાંગીતેડતાં કડકડાટ અવાજથી તે ભારે રૌદ્ર ભાસત, કુંભસ્થળના ઘસારાથી જેણે દેવાલનાં શિખરે પાડી નાખ્યાં છે, અતિ કઠિન કર-સુંઢના આસ્ફાલનથી જેણે મજબુત અને તંગ-ઉન્નત પ્રાકાર-કિલ્લે જર્જરિત કરેલ છે, અતિવેગથી કણુતાલ ચલાવતાં ભમરાઓને જેણે સતાવેલ છે, અત્યંત ઉતાવળે દેડતાં પિતાના સપક્ષ કુલપર્વતના ગમનની જેણે શંકા ઉપજાવેલ છે, દઢ દંતદંડના તાડનથી અટારીઓ જેણે તે પાડેલ છે તેમજ કરઘાત, દંતવેધ તથા ચરણના દબાણથી જે લોકેને પાછું નાખ્યા છે. આ વખતે મંદરાચલથી મંથન કરાતા મહોદધિના ઘેર ઘેષ સમાન લેકેને આકંદ ત્રિમાર્ગ, ચવાટા અને ચારા