________________
૧૩૮
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
હોય, તે મારે માટે અન્ય હુતાશન–અગ્નિ છે.” એ પ્રમાણે તેને નિશ્ચય જાણીને રાજાએ બધા રાજાઓને પિતાના દૂતે મેકલીને એ વૃત્તાંત કહેવરાવ્યું, એટલે એ વાતને સ્વીકાર ન કરતાં રાજકુમારે કહેવા લાગ્યા કે કૃતાંતયમને કેણ જગાડે ? અથવા હાલાહલ–વિષનું કેણુ ભક્ષણ કરે ? એ કાલમેઘ મની સાથે સંગ્રામ કરવા કેણુ સજજ થાય ? તેવા રાજ્યની કોઈ જરૂર નથી, અને તેવી સ્ત્રીની પણ અપેક્ષા નથી કે જે જીવિતને સંશયમાં નાખતાં પણ મહાકષ્ટ પામી શકાય. એ પ્રમાણે ભગ્નમનોરથ થઈ, કાર્ય સિદ્ધ ન થતાં તેઓ પાછા ફરીને મલ્લયુદ્ધ ન સ્વીકારવાને બધા રાજકુમારોને વૃત્તાંત રાજાને કહી સંભળાવ્યો, જે સાંભળતાં દેવસેન રાજા ભારે શોકાતુર થઈ ગયા. એવામાં મંત્રી, સામતેએ વિનંતી કરી–“હે દેવ ! આમ નિરૂત્સાહી કેમ બની જાઓ છે ? અદ્યાપિ તમારા જેવામાં કે સાંભળવામાં ન આવેલ કુરૂદેશના. રાજાને નરવિકમ કુમાર બહુ બળવાન છે.” રાજાએ કહ્યું તે પણ એ જ પ્રમાણે વિમુખ થઈ જશે. ' ત્યારે મંત્રી, સામત બેલ્યા કે-“હે દેવ! એમ ન બેલે, કારણકે તેને બળ-પ્રકર્ષ અપરિમિત છે, યુદ્ધ-પરિશ્રમ ખ્યાલમાં ન આવી શકે તે છે અને મઘ-વિદ્યાની કુશળતા તે તેની અવર્ણનીય જ છે. વધારે શું કહેવું? નરસિંહ રાજાના સાહસથી સંતુષ્ટ થયેલ દેવીએ જે આપે, તેનું શું વર્ણન થઈ શકે તે માત્ર શરીરથી જ નરરૂપે છે, પરંતુ બીજા ગુણે થી તે નિશ્ચય દેવરૂપ જ છે.” એમ સાંભળતાં ભારે હર્ષ પામતાં રાજાએ મને તમારી પાસે મોકલે છે, માટે હે દેવ ! તે એ જ વીનવવાનું હતું. ” રાજા
– હે ભદ્ર! શ્રેષ્ઠ રસ્તેથી ભરેલ કેસરિગુફાની જેમ અથવા તે શેષનાગના શિરે રહેલ મણિની જેમ આ તારી વીનંતિ એકી સાથે ભય અને હર્ષ ઉપજાવે છે. ' તે કહ્યું- હે દેવ ! એ તે એમજે છે. ” પછી રાજાએ તિર્થી નજરે કુમારનું મુખ જોયું એટલે કુમાર પણ તરત ઉઠો અને રાજાના ચરણે નમીને કહેવા લાગ્યા–“ હે તાત ! આજ્ઞા કરે કે શું કરવાનું છે ? ” રાજા –“ કુમાર ! તેં આ દૂતનું વચન સાંભળ્યું ? અથવા તે તારા ભુજદંડને પરાક્રમ કે છે ?” કુમારે કહ્યું–બતે આપ જાણે છે?” આથી રાજાએ તેને યોગ્ય સમજીને મલ્લયુદ્ધને સ્વીકાર કર્યો અને દૂતને સત્કાર કરીને સ્વસ્થાને મેકલતાં તે પિતાના નગરમાં ગયો. ત્યાં દેવસેન રાજાને બધે વૃત્તાંત તેણે કહી સંભળાવ્યો, જે સાંભળતાં તેને પરમ પ્રમોદ થશે. પછી પરણવા ગ્ય લગ્ન જોયું અને તેણે સારા ચાલાક પ્રધાન પુરૂષે મેકલ્યા. તેઓ અખંડ પ્રયાણ કરતાં જયંતી નગરીમાં આવ્યા. ત્યાં રાજાને ચગ્ય અવસરે પિતાનું કાર્ય તેમણે નિવેદન કર્યું, એટલે રાજાએ ઘણા હાથી, અશ્વ અને કટિ સુભટે સહિત કુમારને તેમની સાથે મોકલ્યો. અનુક્રમે કુમાર હર્ષ