________________
ચતુર્થ પ્રસ્તાવ–નરસિંહ રાજાની કથા.
૧૩૫
ભેટા સહિત તેણે પેાતાના પ્રધાન પુરૂષો, નરસિંહ રાજાને પોતાના વ્યતિકર નિવેદન કરવા માટે મેકલ્યા. તેએ અખંડ પ્રયાણ કરતાં જયંતીનગરીના બાહ્ય ઉદ્યાનમાં પહોંચ્યા. ત્યાં રાજાને ખબર પડતાં તેણે મહાવિભૂતિપૂર્વક રાજધાનીમાં તેમને પ્રવેશ કરાવ્યેા. તેમણે પ્રાભૂત-ભેટણાં આપતાં રાજાને ઘાશિવ રાજાને વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યેા, જે સાંભળતાં રાજા ભારે હર્ષ પામ્યા. પછી ચેાગ્ય દાન-માનથી તેમના સત્કાર કરીને સ્વસ્થાને માકલ્યા.
એક દિવસે નરસિંહુ રાજાએ કુમારના નામકરણના મહેાત્સવ શરૂ કર્યાં, ત્યાં કુળવૃદ્ધાઓને તેણે ખેાલાવી. પછી ચતુર્વિધ વાજીત્રા વાગતાં, તરૂણીઓએ નૃત્ય ચલાવતાં, વારાંગનાઓએ મોંગલ-ગીત ગાતાં તથા માગધનાએ સ્તુતિપાઠ ખેલતાં, પૂર્વી પુરૂષોના ક્રમને અનુસરીને રાજાએ કુમારનું નરવિક્રમ એવું નામ રાખ્યું. એમ વખત જતાં કુમાર તરૂણાવસ્થા પામ્યા ત્યારે રાજાએ અનેક સેવકા સહિત અને મહાવિભૂતિપૂર્ણાંક કુમાર, બધી વિદ્યાએમાં પારંગત એવા વિદ્યા- આચાર્ચીને ભણવા માટે સાંપ્યા, એટલે અલ્પકાળમાં તે પેાતાની બુદ્ધિના પ્રકથી બધી કળાઓમાં પ્રવીણ થયા. ધનુર્વેદ, સમસ્ત મહવિદ્યા, કરણ-નિમિત્ત, વિચિત્ર ચિત્રા, પરના અભિપ્રાય જાણવામાં, કાળ—સમય—શામાં, પત્રચ્છેદ, શબ્દવેધ ચા શબ્દશાસ્ત્રમાં, મંત્રવિચાર, ત ંત્રપ્રયાગ, પુરૂષ, હાથી, અશ્વ, સ્ત્રી, ગૃહનાં લક્ષણ જાણવામાં, વાજીંત્ર, નાટ્ય, દ્યૂત, અનેક પ્રકારના સંગીતમાં–વધારે તે શુ પરંતુ સત્ર દરેક કળામાં તે ગુરૂની જેમ પ્રકૃષ્ટતા પામ્યા. એ પ્રમાણે કુમારે કલાકલાપ ગ્રહણ કરી લેતાં કલાચાય તેને લઇને રાજા પાસે ગયા. રાજાએ આદરપૂર્વક અભ્યુત્થાન કરી, આસન અપાવતાં તે બેઠા, એટલે રાજાએ આગમનનું કારણ પૂછ્યું. ત્યારે કલાચા • જણાવ્યું કે— હે દેવ ! આ તમારી કુમાર બધી કળાઓ શીખી રહ્યા અને બૃહસ્પતિની જેમ પરમ પ્રકને પામ્યા. એ ઉપરાંત હવે એને શીખવા જેવુ કાંઇ નથી, માટે હવે મને સ્વસ્થાને જવાની અનુજ્ઞા આપેા. ' જેથી અલ્પ વખતમાં કુમારની કળા-કુશળતા સાંભળતાં ભારે હર્ષોં પામતાં રાજાએ, ચદ્રના ઉદય, અસ્તપર્યંત ચાલે તેવા ખાસ પેાતાની આજ્ઞાથી તૈયાર કરાવેલ નવસરા હાર, તેમજ કીંમતી સુવણું, રત્ન, વિશિષ્ટ વસ્ત્રો, પુષ્પ, તાંબૂલ વિગેરે પેાતાના હાથે પરમ આદરપૂર્વક આપી, સન્માની કલાચા ને પોતાના સ્થાને મેલ્યા.
પછી કુમાર પણ ગજ, અશ્વને ફેરવતાં શ્રમ કરવા માટે નિયુક્ત થયા. તે દૃઢ આસન-મધ અને ધીરતા તેમજ મહાખલને લીધે એક પ્રહરમાત્રમાં સાત મદોન્મત્ત હાથી, ચાદ પવનવેગી જાત્ય અવે અને આઠ મહામાને શ્રમ પમાડતા થકવી નાખતા. એ પ્રમાણે અસાધારણ બાહુબળ, મતિપ્રક`, કળાકોશલ્ય, ન્યાયપાલન, વિનય–પ્રવર્ત્તન, સમયેાચિત જ્ઞાન, અસામાન્ય સાહસ,