________________
ચતુર્થ પ્રસ્તાવ-નરસિંહ રાજાની કથા. ભવનમાં ગઈ. પછી રાજા પણ પ્રભાતિક કૃત્ય આચરીને સભામંડપમાં બેઠે. એવામાં પ્રથમથી જ ગાઢ મૈતૂહળથી આતુર મનવાળા બુદ્ધિસાગર પ્રમુખ મંત્રીઓ આવ્યા, અને મસ્તક નમાવી પગે પડીને તેઓ ગ્ય–આસને બેઠા. તેમણે વિનંતી કરતાં જણાવ્યું– હે દેવ ! આજે ચતુર્યામા–રાત્રિ પણ સહસયામા જેવી થઈ પી, જેથી અમે મહાકાટે પસાર કરી છે; કારણકે ઘેરશિવને વ્યતિકર સાંભળવાની અમને ભારે ઉત્સુકતા છે. જો કે તમારું પ્રશાંત વદન જેવાથી કંઈક કાર્યસિદ્ધિની ખાત્રી થાય છે, તથાપિ વિશેષ તમારા મુખથી સાંભળવાની અભિલાષા છે, માટે રાત્રિને વ્યતિકર સંભળાવવાની આ૫ મહેરબાની કરે. ત્યારે તેમના વચનના અનુરોધથી જરા હાસ્ય કરી, ઘોરશિવની સાથે મસાણમાં પોતે ગયે, તેને છળ-પ્રપંચ જાણવામાં આવ્યો, તેને શસ્ત્ર હાથમાં લેવા કહ્યું, તેણે પોતાના ગળે કાતર ચલાવી, કાતર સહિત તેની ભુજા અટકાવી દીધી, પૃથ્વીપર પાર્થ નાખ્યો, ફરી સાવધાન થઈને ઉઠ, પાછા તેને પ્રતિઘાત પમાડ, દેવાંગનાઓએ પુષ્પવૃષ્ટિ કરી. દેવી આવી, તેણે વર આપે, તે અદશ્ય થઈ, ઘેરશિવ નિર્વેદ પામ્યું અને મરણ–નિમિત્તે તે ચાલ્ય, પૂર્વ વ્યતિકર તેણે કહી સંભળાવ્યો, અને તેથી તેને જેમ અટકાવી રાખ્યો, તથા પૂર્વ પરિચિત વિદ્યાધરના વિમાનપર બેસીને ઘેરશિવ તેને મળવા ગયે. ઇત્યાદિ રાજાએ બધું સંક્ષેપમાં કહી સંભળાવ્યું, જે સાંભળતાં બધા મંત્રીઓ હર્ષિત થયા અને નગરીમાં મહોત્સવ પ્રવર્તી રો.
હવે એકદા વિશિષ્ટ ગર્ભના પ્રભાવથી ચંપકમાલા રાણીને દુઃખી પ્રાણીએનું રક્ષણ કરવું, દીન કે અનાથાને દાન આપવું, દેવ ગુરૂની પૂજા કરવી, તથા સ્વજન સંબંધીઓને મનવાંછિત આપવું, એવા દેહલા ઉત્પન્ન થયા એટલે તે ચિંતવવા લાગી—“આ દુનીયામાં મારા કરતાં તે રમણીઓ જ ધન્ય છે કે જેઓ પિતાના દેહલા પૂર્ણ કરીને સુખે ગર્ભને ધારણ કરે છે. એ પ્રમાણે દહલા પૂર્ણ ન થતાં સંકલ્પના વશે કૃષ્ણપક્ષના ચંદ્રમાની જેમ રાણી શરીરે કૃશતા અનુભવવા લાગી. એવામાં એકદા રાજાએ તેને પૂછ્યું—“હે દેવી! કેમ આમ પ્રતિદિવસે તું કૃશ બનતી જાય છે ? તેનું કારણ કહે.” છેવટે ગાઢ આગ્રહથી પૂછતાં તેણે પોતાના દેહલા કહી સંભળાવ્યા, જેથી પરમ પ્રમોદને ધારણ કરતા રાજાએ વિશેષતાથી તે પૂર્ણ કર્યા. એમ દેહલા પૂર્ણ થતાં ધરણું જેમ નિધાનને ધારણ કરે અને સૂર્યને જેમ દિશાએ, તેમ રાણી સુખે સુખે ગર્ભને ધારણ કરતી કાળ વીતાવવા લાગી. એમ કરતાં નવ માસ અને સાડા સાત દિવસ થતાં શુભ તીથિ, નિમિત્ત, નક્ષત્ર, મુહૂર્તમાં પૂર્વ દિશા
જેમ દિનકરને, તેમ રાણીએ કેમળ અને રક્ત જેના હાથ-પગ છે તથા પૂર્ણ | સર્વ અંગે પાંગવડે શેભાયમાન એવા પુત્રને જન્મ આપે એટલે તરતજ