________________
તૃતીય પ્રસ્તાવ-તેવીશમે। ભવ.
ee
ચલિત થવાથી, કૃતમાલ દેવ લલાટે અંજિલ જોડી તરત જ નરેંદ્ર પાસે આવ્યેા. તેણે સ્રીરત્નને ચોગ્ય રત્નાલંકાર તેમજ બીજા...વિવિધ આભૂષણા અર્પણ કરીને પ્રણામ કર્યાં અને તેની આજ્ઞાને બહુમાન્ય કરી તે સ્વસ્થાને ગયા. પછી રાજાએ રત્નભૂત વિજયસેન સેનાપતિને ખેલાવીને કહ્યું— હું વિજયસેન ! તમે સિંધુ મહાનદીના પશ્ચિમ ભાગે આવેલ નગ-પર્યંત, નગરાદિ સાધીને સત્વર પાછા આવેા. ’ એટલે ‘· જેવી દેવની આજ્ઞા ’ એમ વિનયથી શાસન સ્વીકારી સેનાપતિ, તે સમયને ઉચિત મજ્જનાદિક કરી, પરાક્રમી, તેજસ્વી, મ્લેચ્છભાષામાં વિશારદ, ચશથી વિખ્યાત, કવચ ખાંધી સજ્જ થયેલ, પીઠપર જેણે કસીને ધનુષ્ય બાંધેલ છે, અનેક ગણનાયક તથા દંડનાયક-કાટવાલથી પરવરેલ, ધવલ છત્રને જેણે ધારણ કરેલ છે, નિર્મળ ચામરો જેનાપર ઢળી રહ્યાં છે અને વાજિંત્રોના નાદથી દિશાઓને જેણે અધિર કરેલ છે એવા તે પ્રવર કુંજપર આરૂઢ થઈને સિંધુ નદીના કિનારે આવ્યેા. પછી તે મહાનદી ઉતરવાને નાવરૂપે બાર ચેાજન વિસ્તૃત ચરત્ન પાથ. તેનાપર અશ્વ, હાથી, સુભટ અને ચક્રથી પરિવૃત સેનાપતિ નિશ્ચિતપણે આરૂઢ થઇ, પવનથી જયાં મોટા કલ્લેાલ ઉછળી રહ્યા છે એવી સિંધુની એક ગેાષ્પદની જેમ આળગી, બધી મ્લેચ્છ જાતિઓને તેણે આજ્ઞા-આધીન બનાવી અને તેમની પાસેથી રત્નાદિની ભેટ લીધી. · હૈ સ્વામિન્ ! તમે અમારા શરણરૂપ કે ગતિરૂપ છે. ’ એમ ખેલતાં તે સ્વેચ્છાને સ્વસ્થાને માકલી, વિજયસેન ત્યાંથી પાછેા વળ્યે, અને પ્રિયમિત્ર ચક્રીના ચરણ-૫કજને નમી તેણે રત્નાદિ સમર્પણ કર્યાં તથા સ્વેચ્છાના વિજય કહી સભળાવ્યેા. એટલે ફ્રી રાજાએ સેનાપતિને કહ્યું— “ હું ભદ્ર ! તમે તમિસ્રાગુફાના કપાટ-કમાડ ઉઘાડવા માટે જાઓ. ’ રાજાનુ' એ શાસન શિરપર ચડાવી, સમસ્ત બળયુક્ત તે ગુફા પાસે જઇને તેણે અઠ્ઠમતપ આદર્યાં. પછી વજાથી અનાવેલા તે ગુફાના મેાટા કપાટને તેણે નિખિડ અને તીવ્ર દંડરત્નથી ત્રણવાર તાડન કર્યું", જેથી દંડના અભિઘાતથી પ્રેરિત થયેલા, કુચારવ કરતા તે કપાટ, કુકામિનીને કહેલ ગુહ્ય વાતની જેમ તરત ઉઘડી ગયા, એટલે પાછા વળીને તેણે તે વૃત્તાંત પ્રિયમિત્રને જણાબ્યા, જેથી સમસ્ત સેનાયુક્ત તે માતંગપર આરૂઢ થઇ, રોગ અને અશિવના નાશ કરનાર તથા ચાર અ'ગુલપ્રમાણ મણિરત્ન લઈ, ચક્રાનુસારે તેણે તમિસ્ત્રાગુફામાં પ્રવેશ કર્યાં. ત્યાં તમિસ્ત્રાગુફાના અંધકારને પરાસ્ત કરવા તેણે ભીંતા પર કાકિણી – રત્નથી માટા માંડલા કર્યાં, એટલે માંડલાના કિરણ-સમૂહના ઉદ્યોતથી અંધકાર હણાઈ જતાં, તે સેના સહિત ગુઢ્ઢામાંથી સુખે બહાર નીકળ્યેા.
હવે અહીં વૈતાઢચના પરભાગમાં રહેતા, મહાપરાક્રમી, કનક, રત્ન, ધન, • ધાન્યથી સમૃદ્ધ અને અપરિભૂત સામર્થ્યવાળા એવા મ્લેચ્છે તે ગધ નગર,