________________
૨૬૮
પ્રકરણ રત્નાવલી ધવવિપાશાહ-રક્ષાનાં સ્વ શાળા (થાન)
यत्कटुकरसपरिगतं आहारमपि खल्वनाहारम् ॥ ६० ॥] રાત્રિએ ચોવિહારમાં આ વસ્તુઓ કપે છે. (તે અનાહારી કહેવાય છે.) તેને નામ આ પ્રમાણે–સરખે ભાગે ત્રિફળા (હરડા, બેડા ને આમળા), ભૂર્તિબ, શ્રીચંદન (સુખડ), ગોમૂત્ર, કટુહિણ, વ્યાઘી-(કંટારી), અમૃતા (ગળે), રોહિણ, તુંગી, ગુગ્ગલ, વચા (વજ), કેરડે, લીંબડાના પાંચે અંગ (મૂળ, છાલ, કાક, પત્ર અને હેર), સર્વ ભસ્મ, અશ્વગંધિ (આસંધ), બ્રાહ્મી, ચીડ, હળદર, કુંદરકા, સર્વ જાતિના વિષ, ધમાસે, બેલયના બી (બીજાળ), અરિઠા, મીંઢળ, મજીઠ, કંકેલી, કુમારી, કથેર, બેર, કુહા, કપાસબીજ, કપાસપત્ર, અગુરુ, તુરુષ્ક, તંદુપટા, ઘવ, ખેર, પલાશ વિગેરે, કાંટાવાળા વૃક્ષની છાલ, શણ( કસ્તુરી) અને જે કરવા રસવાળા પદાર્થ હોય તેને આહાર છતાં અનાહાર સમજવા. ૨૬-૬૦.
इच्चाइज अणिटुं, पंकुवमं तं भवे अणाहारं । जं इच्छाए भुंजइ, तं सव्वं हवइ आहारं ।। ६१ ॥ [इत्यादि यदनिष्टं पंकोपमं तद्भवेदनाहारम् ।
છિયા યુથરે તન્સ મવહાણ છે ? ] ઈત્યાદિ જે અનિષ્ટ અને પંકની ઉપમાવાળા (બેસ્વાદ) પદાર્થ હોય, તેને અનાહાર સમજવા અને જે ઈચ્છાપૂર્વક ખાઈ શકાય, તે સર્વ અનાહાર છતાં પણ આહાર સમજવા. (અનાહારીના નામે પચ્ચખાણુભાષ્ય વિગેરેમાંથી અમને જે મળ્યા છે તે પાછળ આપ્યા છે.) ૬૧. કાળપ્રમાણ:
अह एयाण जं जं, कालपमाणं भणामि सव्वेसि । મત્ત સિદ્ધ વિયરું, કરું હૃગુસદિય || દૂર છે पुप्फ-फल-पत्तसायं, बीयछल्लीविणा य. आमफलं । રામપારા-નરસિ-વા-gઘરા દૂરૂ II चउपहरमाणमेसि, ओयणमड बारजाम जगराए । तह तक्करबलाभिए, अहियं परिमाणमवि वुत्तं ।। ६४ ॥ [ अर्थतेषां यद्यत्कालप्रमाणं भणामि सर्वेषाम् । भक्तं सिद्ध द्विदलं, काष्ठदलं हिंगुसहितं यत् ॥ ६२ ॥ पुष्पफलपत्रशाकं, बीजत्वक् विना चामफलम् । मंडकमपूपादिकं, जललपनश्रीवंटकपर्पटकानि ॥ ६३ ॥
