Ullaghraghav Ek Adhyayan

SR No.: 005744
Original Sutra Author: N/A
Author: Vibhuti V Bhatt
Publisher: Vibhuti V Bhatt
Publication Year: 1989
Total Pages: 158
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 93

ઉલ્લાધરાધવ : એક અધ્યન
દૃષ્ટિએ જોતા રામને દૂરથી જોઈને, પોતાની પવિત્રતા સાબિત કરવાની પેાતાની ફરજ સમજે છે અને તેથી તે પોતે જ અગ્નિ-કસોટીની માગણી કરે છે.૧૩
८०
વિભીષણ પોતાને રાજ્ય-પ્રાપ્તિ થયા પછી ત્યાં રામતા પણ રાજ્યાભિષેક કરવાનુ` સૂચવે છે, પણ રામ જટાધારી ભરતનું તપ છેાડાવવાની તથા માતાને ચિંતા—દુઃખમાંથી મુકત કરવાનું પોતાનું પ્રથમ વ્ય સમજે છે. તેમાં ભાઈ પ્રત્યેની પવિત્ર ધાર્મિક ફરજની સભાનતા સૂચવાઈ છે. રામના રાજ્યાભિષેકના શુભ પ્રસંગે, બધાનું અપ્રિય પાત્ર બની રહેલી કૈકેયી પ્રત્યે કાઈ ને વૈમનસ્ય રૂપ કડવાશ જરા પણ ન રહી જાય તે માટે ભરત મારફત જ કૈકેયીને મેલાવવાની અનુરોધ કરાયા છે. આમ અગત્યના કેટલાક પ્રસંગોએ રામ વગેરેને ધમ પથ પર ડગ માંડતા બરાબર બતાવ્યા છે અને ધણા ખરા પ્રસંગોમાં ધામિક વાતાવરણની પ્રબળતા જમાવી છે.
આ રીતે આખા નાટક દરમ્યાન નાનાં-મોટાં પાત્રાને પોતપોતાની ફરજતવ્ય અર્થાત્ ધર્માં પ્રત્યે સભાન અને સન્નિષ્ઠ આચરણુ કરતાં બતાવ્યા હોવાથી ધ`વીર ધાર્મિ`ક કાર્યો (ધમ' એ ફરજ તથા પવિત્ર આચરણુ-બંને અામાં)માં ઉત્ક્રાંહુથી કાર્ય કરતાં નિરૂપ્યાં હોવાથી નાટકને! મુખ્ય રસ ધર્મવીર ગણાય.
રૌદ્રરસ :
પરશુરામના રામ પ્રત્યેના કેપમાં નિરૂપાયા છે. તેમાં ઉગ્ર–તેજસ્વી પરશુરામ લાલ આંખાથી ભૃકુટિ ચઢાવીને મેટેથી ક્રોધથી, દશરથની વાણીને ન ગણકારીતે, અવજ્ઞાપૂર્વક રામ પ્રત્યે આક્ષેપયુકત વચને આ રીતે ઉચ્ચારે છે.
भक्त्वा भूताधिपतिधनुषः स क स कृति भूयः, कोपाटोप प्रकटकुटी भीषणो भाषते स्म ॥
ક્ષત્રિય રૂધિરથી ધોયેલી તીક્ષ્ણ કુહાડીને ધારણ કરનારા, ક્ષત્રિયાને ાસદાયક પરશુરામ “ભૂતાધિપતિનું ધનુષ્ય તાડનારા કયાં ગયે, કથાં ગયા ?” એમ કાપાટોપથી ભયકર કાપને પ્રકટ કરે છે.૧૪ રામે વિનયપૂર્વક પરશુરામને પ્રથના કરી ત્યારે પરશુરામ રામને આક્ષેપયુક્ત વાણીથી ડારે છે (પૃ. ૧૬). તેમાં કટાક્ષયુક્ત ક્રોધનું સૌદર્ય નિરૂપાયુ છે.