________________
સર્વવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસ ગ્રહ ધન મળે નહિ તે તેથી બે ગણું દુઃખ થાય છે—(મળ્યું હેય તે) તેને ખર્ચ થતાં તેથી ત્રણ ગણું દુઃખ થાય છે અને છેટી રીતે ખર્ચાય તો વિદ્વાનોને પણ ઘણું જ દુઃખ થાય છે. ૮૦
नित्याहितेन वित्तेन भयचितानपायिना। वित्तस्वास्थ्यं कुतो जंतोहस्थेनाहिना यथा ॥ ८१॥
સાપ ઘરમાં રહેતો હોય તો માણસના ચિત્તને જેમ શાંતિ રહેતી નથી, તેમ ધન ઘરમાં રાખી મૂક્યું હોય અને ખર્ચાતું ન હોય છતાં ભય અને ચિંતા રહ્યા જ કરે છે; એટલે ધનને લીધે મનુષ્યના ચિત્તને શાંતિ ક્યાંથી હોય? ૮૧
कांतारे विजने वने जनपदे सेतो निरीतौ च वा। चोरैर्वापि तथेतरैर्नरवरयुक्तो वियुक्तोऽपि वा ॥ निःस्वः स्वस्थतया सुखेन वसति ह्याद्रीयमाणो जनः । क्लिनात्येव धनी सदाकुलमतिर्भातश्च पुत्रादपि ॥ ८२॥
નિર્ધન મનુષ્ય જગલમાં, વેરાનમાં, વનમાં, દેશમાં, ઉપદ્રવાળા સ્થળમાં કે-ઉપદ્રવરહિત સ્થાનમાં, ચાર સાથે, શાહુકારે સાથે, રાજાઓ સાથે કે એકલો હોય તે પણ સ્વસ્થ અને સુખપૂર્વક રહી શકે છે. પરંતુ ધનવાન માણસ લોકથી આદર પામતે હોય તે પણ સદા દુખી જ રહે છે, તેની બુદ્ધિ વ્યાકુળ રહે છે અને પુત્રથી પણ તે ભયભીત રહે છે. ૮૨
तस्मादनर्थस्य निदानमर्थः पुमर्थसिद्धिर्न भवत्यनेन । ततो वनान्ते निवसन्ति सन्तः संन्यस्य सर्वे प्रतिकूलमर्थम् ॥
માટે અનર્થનું મૂળ કારણું ધન છે અને તેનાથી કંઈ પુરુષાર્થની સિદ્ધિ થતી નથી, તેથી જ પુરુષ એ પ્રતિકૂળ ધનને સંપૂર્ણ ત્યાગ કરીને વનમાં (નિરાંતે) રહે છે. ૮૩
श्रद्धाभक्तिमती सती गुणवतीं पुत्रान्श्रुतान्समतामक्षय्यं वसुधानुभोगविभवैः श्रीसुंदरं मंदिरम् ।