________________
સર્વ વેદાંત–સિદ્ધાંત-સારસ ગ્રહ
૧૮૭
બુદ્ધિએ કલ્પી કાઢેલી મલિનતા ધાઈ નાખવી, એ જ આત્માનુ સ્તાન છે. એ દ્વારા જ આત્માની શુદ્ધિ થાય છે; સાટીથી કે જળથી આત્માની શુદ્ધિ થતી નથી. ૮૫૮ स्वस्वरूपे मनः स्थानमनुष्ठानं तदिष्यते ।
करणत्रयसाध्यं यत्तन्मृषा तदखत्यतः ॥ ८५९ ॥ આત્મસ્વરૂપમાં જ મન સ્થિતિ કરે, એ જ મુમુક્ષુનું અનુમાન એટલે કર્તવ્યકમ ) છે. બાકીનાં મન, વચન અને કાયાથી થતાં અંધાં કમ જૂઠાં હેાવાથી નકામાં છે. ૮૫૯ विनिषिध्याखिलं दृश्यं स्वस्वरूपेण या स्थितिः ।
खा संध्या तदनुष्ठानं तद्दानं तद्धि भोजनम् ॥ ८६० ॥ બધા દૃશ્ય પદાર્થાને સ ́પૂર્ણ નિષેધ કરી આત્મસ્વરૂપે સ્થિતિ કરવી, એ જ સંધ્યા છે, એ જ અનુષ્ઠાન છે, એ જ દાન છે મને એ જ ભાજન છે. ૮૬૦
विज्ञातपरमार्थानां शुद्धसत्त्वात्मनां खताम् ।
यतीनां किमनुष्ठानं स्वानुसंधि विना परम् ॥ ८६१ ॥ જેણે એ પરમાથ વસ્તુ જાણી હાય અને જેઓના અંતઃકરણુ ને આત્મા શુદ્ધ હાય, તેવા ઉત્તમ યતિએ માટે આત્માનુસંધાન વિના ખીજું કર્યુ. અનુષ્ઠાન છે ? હું કાંઈ જ નથી. તેઓ માટે કંઈ પણ કરવાનું રહેતું જ નથી.) ૮૬૧
तस्मात्कियान्तरं त्यक्त्वा ज्ञाननिष्ठापरो यतिः । સરાહ્મનિષ્ઠયા તિન્નિમ્બ્રજનIાળ ! ૮૬
માટે યતિએ બીજી ક્રિયાએ ત્યજીને જ્ઞાનનિષ્ઠામાં જ તત્પર થવું; ઉત્તમ આત્મનિામાં જ નિશ્ચળ રહેવું અને તેના જ પરમ આય કરવા. ૮૬૨
कर्तव्यं स्वचितं कर्म योगमारोदुमिच्छता ।
11
मारोहणं कुर्वतस्तु कर्म नारोहणं मतम् ॥ ८६३ ॥ જેને (તત્ત્વજ્ઞાનરૂપ) ચેાગ ઉપર આરૂઢ થવાની ઈચ્છા