________________
માનસાર
જેમ ઇન્દ્રની લક્ષ્મીના સુખમાં મગ્ન થયેલે આત્મા સપૂર્ણ જગતને લીલા—સુખમાં લાગેલું જીએ છે, તેમ સત્સત્તા ચિત્—જ્ઞાન અને આન-સુખ એ ત્રણે અશ વડે પરિપૂર્ણ જ્ઞાની જગતને દન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર એ ત્રણે અંશે પૂર્ણ જુએ છે. તાત્પર્ય એ છે કે જેમ સુખી સર્વને સુખી જાણે છે તેમ પૂણું બધાને પૂર્ણ જાણે છે. નિશ્ચય નયની દ્રષ્ટિએ બ્રાન્તિ નથી.
" नैवास्ति राजराजस्य यत्सुखं नैव देवराजस्य । तत्सुखमिहैन साधोलोक व्यापाररहितस्य " ॥
ચક્રવર્તીને જે સુખ નથી, અને જે સુખ ઇન્દ્રને પણ નથી તે સુખ અહીં લૌકિક પ્રવૃત્તિ રહિત સાધુને હોય છે. ઔપાષિક અને સ્વાભાવિક પૂર્ણતાનું સ્વરૂપ~~
૧
पूर्णता या परोपाधेः, सा याचितकमण्डनम् । या तु स्वाभाविकी सैव, जात्यरत्नविभानिभा ॥२॥ છે. (તેમ) સન્નિવાનપૂર્વીનસત્—સત્તા, ચિત્—જ્ઞાન અને આનન્દ્-સુખથી પૂર્ણ યાગીવડે. પૂનાજ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રથી પરિપૂર્ણ, ગ=વિશ્વ (દેખાય છે)
૧ ચા=જે. રોધે:=પર વસ્તુના નિમિત્તથી. પૂર્ણતા= પૂર્ણપણું. (છે.) સા=તે. યાન્વિતમsi=માગી લાવેલા ધરેણાં સમાન. (છે) ૩=પરન્તુ. ચા=જે. વામાંવસ્વભાવ સિદ્ધ.