________________
૩૦
જ્ઞાનસાર - ઉલ્લેખ આવશ્યક છે. જે આ યુગમાં મને ખાસ અનુકરણ કરવા જેવી લાગે છે. પહેલી બાબત એમની આતિથ્યશીલતા. પંડિતજીનો આર્થિક સ્થિતિ તદન સાધારણ હતી ત્યારે પણ મેં અનુભવ્યું છે કે અમદાવાદ જેવા અર્થપ્રધાન વાતાવરણમાં રહેવા છતાં તેઓ અતિથિ સત્કારમાં ખાસ પ્રસન્નતા અનુભવતા. બીજી બાબત વિદ્યાર્થિને આશ્રય આપવાની છે. કોઈ વિદ્યાર્થિ સાચે જિજ્ઞાસુ અને નિરાધાર હોય અને આવી ચડે તો તેઓ એક યા બીજી રીતે તેને ક્યાંયને કયાય ગોઠવવા પ્રયત્ન કરતા, એટલું જ નહિ પણ ઘણીવાર તો તેઓ પોતાના શરૂઆતના નાનકડાશા ઘરમાં પણ વિદ્યાર્થિને કુટુંબની પેઠે સ્થાન કરી આપતા. ત્રીજી બાબત છે કે મારી સાથે સંબંધ ધરાવે છે, પણ તેમની સત્યપ્રિયતા અને નિખાલસતા ઉપર વધારે પ્રકાશ નાખનારી હેવાથી તેને ઉલ્લેખ કરું છું. હું કયારેક મુંબઈમાં હતો અને અણધારી રીતે તેમણે કરેલ કર્મગ્રંથના ગુજરાતી ભાષાંતરની પ્રસ્તાવના મારા જોવામાં આવી. જેઉં છું તે એમાં મેં મારી હિન્દી પ્રરતાવનાને કંઈક અનુવાદ યા સાર જે. મેં એમને પત્ર લખી પૂછ્યું કે “આ ભાગ તમે સ્વતંત્ર લખ્યો છે, કે મારા લખાણમાંથી તારવ્યો છે? જે મારા લખાણનું તારણ હોય તો તે સાથે મારું નામ ન આપ વામાં શું વેચાણને ભય આડે આવ્યો છે? ઈત્યાદિ.” એમણે તદન નિઃસંકોચ ભાવે સાચે સાચી વાત મને લખી કે તમારું નામ આપું તો કદાચ એ પુસ્તકોના વેચાણ