________________
આત્મજ્ઞાનનાં સાધન * ૫ જેની આત્મતિ આવરણને લીધે ઢંકાયેલી છે એવા મૂઢ-અવિવેકી જ આત્માથી અન્ય બાહ્ય વિષયમાં સતિષ પામે છે, પરંતુ બાહ્ય વિષયામાં જેની સુખની ભ્રાન્તિ દૂર થયેલી છે એવા જ્ઞાની પુરુષ આત્માને વિષે જ સંતુષ્ટ થાય છે. ૧૦ पुंसामयत्नलभ्यं ज्ञानवतामव्ययं पदं नूनम् । यद्यात्मन्यात्मज्ञानमात्रमेते समीहन्ते ॥११॥
જે જ્ઞાની પુરુષોને વિના પ્રયત્ન પ્રાપ્ત થઈ શકે તેવું મોક્ષપદ ખરેખર આત્મામાં જ છે તેથી તો આ જ્ઞાની પુરૂષે માત્ર આત્મજ્ઞાન મેળવવા ઈચ્છે છે. ૧૧ श्रयते सुवर्णभावं सिद्धरसस्पर्शतो यथा लोहम् । आत्मध्यानादात्मा परमात्मत्वं तथाऽऽमोति ॥१२॥ . જેમ સિધ્ધરસના સ્પર્શથી લેટું સુવર્ણપણને પામે છે તેમ પરમાત્માના ધ્યાનથી આત્મા પરમાત્મપણાને પામે છે. ૧૨ जन्मान्तरसंस्कारात् स्वयमेव किल प्रकाशते तत्त्वम् । पुप्तोत्थितस्य पूर्वप्रत्ययवनिरुपदेशमपि ॥ १३ ॥
જેમ નિદ્રામાંથી જાગૃત થયેલા મનુષ્યને પૂર્વે અનુભવેલા પદાર્થોનું કોઇના કહ્યા સિવાય જ્ઞાન થાય છે, તેમ પૂર્વ જન્મના સંસ્કારથી કેઈના ઉપદે સિવાય પણ અવય
