________________
જ્ઞાનસાર
ખાદ્ય આત્મા અને અન્તરાત્માનું સ્વરૂપ— आत्मधिया समुपात्तः कायादिः कीर्त्यतेऽत्र वहिरात्मा । कायादेः समधिष्ठायको भवत्यन्तरात्मा तु ॥ ७॥
આત્મબુધ્ધિથી (અહ ભાવ અને મમત્વભુધ્ધિથી) શરીરાદિકને ગ્રહણ કરનાર હિરાત્મા કહેવાય છે. અને કાયા દિકના અધિષ્ઠાતા—સાક્ષી ( તટસ્થ દ્રષ્ટા ) અન્તરાત્મા કહેવાય છે. ૭.
પરમાત્મનું સ્વરૂપ—
૨૪
चिंद्रूपानन्दमयो निःशेषोपाधिवर्जितः शुद्धः । अत्यक्षोऽनन्तगुणः परमात्मा कीर्तितस्तज्ज्ञैः ॥ ८ ॥
જ્ઞાનસ્વરુપ. આાનન્દમય, સમગ્ર ઉપાધિથી રહિત, પવિત્ર, ઇન્દ્રિયાને અગેાચર અને અનન્ત ગુણાનુ` ભાજન પરમાત્મા તેના જાણનાર પુરુષોએ કહ્યો છે.
અહિરાત્મા અને અન્તરાત્માના ભેદજ્ઞાનનું ફળ-~ पृथगात्मानं कायात् पृथक् च विद्यात् सदात्मनः कायम् । उभयोर्भेदज्ञाताऽऽत्मनिश्चये न स्खलेद्योगी || ९ ||
શરીરથી આત્માને ભિન્ન જાણે અને સત્ એવા આત્માથી શરીરને જુદું જાણે. એમ જે આત્મા અને શરીરના ભેદ જાણે છે તે યાગી આત્માના નિશ્ચય કરવામાં સ્ખલના પામતેા નથી, હું
अन्तः पिहितज्योतिः संतुष्यत्यात्मनोऽन्यतो मूढः । મ્ तुष्यत्यात्मन्येव हि बहिर्निवृत्तभ्रमो ज्ञानी ॥ १० ॥