________________
આત્મજ્ઞાનનાં સાધન
૨૧૩
પણ જેનું ચિત્ત
કરેલા અને
પરન્તુ વા સમભાવને
યેાગ્ય, ચુસવા યાગીઓ પણ
સમાન વૃત્તિ હોય ત્યારે સર્વોત્તમ સમભાવ હોય છે. કાઈ પ્રસા થઈને સ્તુતિ કરે કે ગુસ્સે થઈને ગાળે કે તેા તે બન્નેમાં સરખુ છે તે સમભાવમાં મગ્ન છે, પ્રયત્નથી લેશજનક રાગાદિની ઉપાસના શા માટે કરવી ? પ્રયત્ને મળી શકે એવા સુખ આપનારા મનેાહર આશ્રય કરવા ચાગ્ય છે. ખાવા ચાગ્ય, ચાટવા ચેાગ્ય અને પીવા યેાગ્ય પદાર્થાથી વિમુખ ચિત્તવાળા સમભાવરૂપ અમૃત વારવાર પીવે છે. આમાં કઇ ગુપ્ત નથી, તેમ કાઈ ગુરુનુ" રહસ્ય નથી, પરન્તુ અજ્ઞ અને બુદ્ધિમાનેાને માટે એક જ લક્ષ વ્યાધિને શમન કરનારૂ' સમભાવરૂપ ઐષધ છે, જેનાથી પાપીએ પણ્ ક્ષણમાત્રમાં શાશ્વત પદ પામે છે. તે આ સમભાવના પરમ પ્રભાવ છે. જે સમભાવ પ્રાપ્ત થતાં રત્નત્રય સફળ થાય છે અને જેના વિના નિષ્ફ ળતા પામે છે તે મહાપ્રભાવયુક્ત સમભાવને નમસ્કાર કરૂ છું. હું સ શાસ્ત્રના રહસ્યને જાણી પાકાર કરીને કહું છું કે આ લેક અને પરલેાકમાં સમભાવથી બીજી કાઈ સુખની ખાણ નથી. જ્યારે ઉપસર્ગŕ આવી પડે છે અને મૃત્યુ સામે ઉભુ* હોય છે ત્યારે તે કાલને ઉચિત સમભાવથી બીજું કંઈ પણ ઉપયોગી નથી. રાગ યાર્દ શત્રુઓને નાશ સમભાવરૂપ સામ્રાજયની લક્ષ્મી ભાગવીને પ્રાણીઆ શુભ ગતિને પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી જો આ મનુષ્યજન્મ સફળ કરવા હોય તેા અમર્યાદ સુખથી પૂર્ણ સમભાવને પ્રાપ્ત કરવા જરા પણ પ્રમાદ ન કરવે, साम्यं स्यान्निर्ममत्वेन तत्कृते भावनाः श्रयेत् । अनित्यतामशरणं भवमेकत्वमन्यताम् ॥ ४९ ॥ अशौचमाश्रवविधिं संवरं कर्मनिर्जराम् । धर्मस्वाख्याततां लोकं द्वादशीं बोधिभावनाम् ॥ ५०॥ સમભાવની પ્રાપ્તિ નિમમત્વ પ્રાપ્ત થવાથી જ થાય છે અને નિ`મત્વ પ્રાપ્ત થવા માટે અનિત્યાદિ ખાર ભાવનાએનું અવલંબન કરવું આવશ્યક છે.
કરનાર
