________________
૨૧૦
જ્ઞાનસાર જેમ આંખ વિનાનાને દર્પણ નકામું છે, તેમ થોડી પણ મનની શુદ્ધિ વિનાના તપસ્વીને ધ્યાન નકામું છે. ૩૭ तदवश्यं मनःशुद्धिः कर्तव्या सिद्धिमिच्छता। સમૃતયાણાઃ જિમ શાયરૈ ૨૮ .
માટે સિદ્ધિની ઇચ્છાવાળાએ મનની શુધ્ધિ જ કરવી જોઈએ. તે સિવાય બીજા દેહદમન કરનારા તપ, શ્રત, યમ, નિયમાદિ ઉપાયો વ્યર્થ છે. (૩૮) मनःशुद्धचैव कर्तव्यो रागद्वेषविनिर्जयः। कालुष्यं येन हित्वाऽऽत्मा स्वस्वरूपेऽवतिष्ठते ॥३९॥ | મનની શુદ્ધિ કરવા માટે રાગ દ્વેષને જ્ય કરે, રાગ દ્વેષ જીતવાથી આત્મા મલિનતા દૂર કરીને પિત ના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં સ્થિર થાય છે. (૩૮) आत्मायत्तमपि स्वान्तं कुर्वतामत्र योगिनाम् । रागादिभिः समाक्रम्य परायत्तं विधीयते ॥४०॥
આત્મામાં લીન કરવા પ્રયત્ન કરતા યોગીઓના મનને પણ રાગ ૧ અને મોહ ચડી આવીને પરાધીન
બનાવે છે. (૪૦) रक्ष्यमाणमपि स्वान्तं समादाय मनाग मिषम् । पिशाचा इक रागाद्याश्छलयन्ति मुहुर्मुहुः ॥४१॥ | ગમે તેટલું રક્ષણ કરવામાં આવે છતાં પિશાચના જેવા સામાદિ થોડું પણ પ્રમાદરૂપ બહાનું મળતાં મનને વારંવાર છેતરે છે. (૪)
