________________
૨૦૮
જ્ઞાનસાર ઉપર વિજય મેળવવો. કારણ કે મનની શુદ્ધિ વિના મનુથોને યમનિયમ વડે નકામે કાયલેશ થાય છે. (૨૮). મનપાવરો ચન્નપસંદ્દનિશ . प्रपातयति संसारावर्तगर्ते जगत्त्रयीम् ॥२९॥
ગમે તે વિષયમાં નિર્ભયપણે ભ્રમણ કરતો નિરંકુશ મનરૂપી રાક્ષસ ત્રણ જગતને સંસારરૂપી ચકરાવામાં પાડે છે. (૨૯) तप्यमानांस्तपो मुक्तौ गन्तुकामान् शरीरिणः । वात्येव तरलं चेतः क्षिपत्यन्यत्र कुत्रचित् ॥३०॥
મુકિત પામવાની ઈચ્છાથી તપ તપતા મનુષ્યોને ચંચળ ચિત્ત વરાળિયાની પેઠે બીજે ક્યાંય ફેંકી દે છે. ૩૦
अनिरुदमनस्कः सन् योगश्रद्धां दधाति यः। पद्भ्यां जिगमिषुमिं स पशुरिव हस्यते ॥३१॥
મનને નિરાધ કર્યા વિના જે માણસ હું ગી છું એવું અભિમાન રાખે છે, તે પગે ચાલીને બીજે ગામ જવા ઈચ્છતા પાંગળા માણસની પેઠે હાસ્યપાત્ર બને છે. (૩૧) मनोरोधे निरुध्यन्ते कर्माण्यपि समन्ततः । अनिरुद्धमनस्कस्य प्रसरन्ति हि तान्यपि ॥३२॥
મનને વિરોધ થતાં જ જ્ઞાનાવરણીયાદિ અતિ પ્રબળ કર્મોને પણ સર્વથા નિરાધ થઈ જાય છે. જેનું મન નિરોધ પામ્યું નથી તેનાં કર્મો ઊલટાં વધી જાય છે. (૩૨)
