________________
૨૦૪
જ્ઞાનસાર जातिलाभकुलैश्वर्यबलरूपतपःश्रुतैः। कुर्वन् मदं पुनस्तानि हीनानि लभते जनः ॥१३॥
જાત, લાભ, કુળ, અશ્વયં-પ્રભુત્વ, બળ, રૂપ, તપ અને વિદ્યા એ આઠ પ્રકારે મદ કરનાર માણસ એ આઠે હીન પ્રકારનાં પ્રાપ્ત કરે છે. (૧૨) उत्सर्पयन् दोषशाखा गुणमूलान्यधो नयन् । उन्मूलनीयो मानद्रुस्तन्मादवसरित्प्लवैः ॥ १४ ॥
દોષરૂપી શાખાઓને ઊંચે ફેલાવનાર તથા ગુણરૂપી મૂળને નીચે લઈ જનાર માનરૂપી વૃક્ષને નમ્રતારૂપી નદીના પ્રવાહથી મૂળથી ઉખેડી નાખવું જોઈએ. (૧૪) असूनृतस्य जननी परशुः शीलशाखिनः । जन्मभूमिरविद्यानां माया दुर्गतिकारणम् ॥ १५ ॥
માયા અસત્યની જનત છે, શીલરૂપી વૃક્ષને છેદવામાં કુહાડીરૂપ છે, અવિદ્યા-અજ્ઞાનની જન્મભૂમિ છે અને દુર્ગતિનું કારણ છે. (૧૫) कौटिल्यपटवः पापा मायया बकवृत्तयः । भुबनं वञ्चयमाना वश्चयन्ते स्वमेव हि ॥ १६ ॥
કુટિલતામાં કુશળ, પાપકર્મ કરનાર, માયા વડે બગલા જેવી વૃત્તિવાળા, જગતને છેતરનારા માસે ખરેખર પિતાની જાતને જ છેતરે છે. (૧૬)
