________________
પ્રસ્તાવના
કે પ્રાકૃત ગમે તે ભાષામાં ગ્રન્થની રચના ખેદજનક થતી નથી.” આ બેલાબેધ ગુજરાતી ભાષામાં રચેલે છે, તે પણ તેમાં યુક્તિઓ હોવાથી તે કંટાળારૂપ થતું નથી એ તાત્પર્ય છે.
આ જ્ઞાનસારની રચના પ્રૌઢ હોવા છતાં સરલ અને હૃદયંગમ છે, અને તેના ઉપર પોતે જ બાલાવબેધ રચેલે હોવાથી તેની ઉપયોગિતમાં ઘણું વધારે થયો છે. તેમાં
જ્યાં વિષ્યને સ્પષ્ટ કરવાની જરૂર જણાઈ ત્યાં તેઓએ જ્ઞાનસારના વિષયને ઘણો સ્પષ્ટ કર્યો છે. જ્ઞાનસાર ઉપર શ્રીમદ્દ દેવચંદ્રજીએ જ્ઞાનમંજરી ટીકા રચી છે, અને તેમાં પ્રાસંગિક અને અપ્રાસંગિક ઘણી બાબતેનું વર્ણન કરેલું છે, પરંતુ ભાષાર્થમાં માત્ર મૂલ ગ્રન્થના વિષયને સ્પષ્ટ કરવામાં જેટલું ઉપયોગી અને અવશ્યક લાગ્યું તેટલું જ લખ્યું છે, કંઈ પણ વધારે કે ઓછું લખાણ કર્યું નથી. એકંદર આ ગ્રન્થ સ્વાધ્યાય માટે ઘણો ઉપયોગી છે. તેની રચના ગીતાના જેવી ભાવવાહી અને પ્રસાદગુણવાળી છે. તે એક રીતે જ્ઞાનના ઉપનિષદ જે ગ્રન્થ છે. જેમ જેમ તેનું વાંચન અને મનન થશે તેમ તેમ તેને આધ્યાત્મિક આનન્દ અનુભવ ગોચર થશે.
આ જ્ઞાનસારના ભાષાર્થને (ટાબાન) અનુવાદ કરવામાં કર્તાએ જે શબ્દો મૂક્યા છે તેમાં બનતા સુધી ફેરફાર કરવામાં આવ્યું નથી. તેમાં બ્લેકના કમથી શબ્દને અર્થ કર્યો છે અને આ અનુવાદમાં તેને અન્વયના
