________________
૩૧ તપઅષ્ટક
- ૧૭૭ "रते समाधावरतिः क्रियासु
नात्यन्ततीव्रास्वपि योगिनां स्यात । अनाकुला वह्निकणाशनेऽपि
न किं सुधापानगुणाच्चकोराः॥" યોગીઓને સમાધિમાં રતિ-પ્રીતિ હેવાથી અત્યન્ત તીવ્ર ક્રિયામાં પણ અરતિ–અપ્રીતિ થતી નથી. ચકોર પક્ષીઓ સુધાને પીવાના ગુણથી અગ્નિના કણને ખાવામાં પણ શું વ્યાકુલતા રહિત હેતા નથી ? इत्थं च दुःखरूपत्वात् तपा व्यर्थमितीच्छताम् । बौद्धानां निहता बुद्धिबौद्धानन्दापरिक्षयात् ॥५॥
એમ ઠેરના દુઃખની પેઠે દુખ ભેગવવારૂપ હેવાથી તપ નિષ્ફલ છે, એ પ્રકારે ઈચ્છતા બૌદ્ધોની બુદ્ધિ-કલ્પના હણાયેલી-કુંઠિત થયેલી છે. કારણ કે (તપમાં) બુદ્ધિજનિત અંતરંગ આનંદની લાશ ખંડિત થતી નથી. એટલે તપમાં પણ આત્મિક આનન્દની ધારા અખંડિત હોય છે, તેથી તે દુઃખરૂપ નથી.
૧ ફુટ્ય એ પ્રમાણે. સુરdહત્વ દુઃખરૂપ હેવાથી. તાપ. ચર્ચા-નિષ્ફળ છે. તમ. ફુછતા ઈચ્છનારા. વૌદ્ધાનાં બાહોની. ગુદ્ધિ બુદ્ધિ. વૌઠાનઃ પરિક્ષયા=જ્ઞાનાન
ને નાશ નહિ થવાથી. નિતા=હણુયેલ કુંઠિત થયેલી છે, વિચાર કરવાને અસમર્થ છે.
- ૧૨
