________________
પ્રસ્તાવના
બનાવેલા અદ્યાત્મસાર, અધાત્મપનિષદ્ અને જ્ઞાનસાર જેવા ગ્રન્થથી સ્પષ્ટ જણાઈ આવે છે. તેમને અધ્યાત્મનિષ્ટગી આનન્દઘનજીને સમાગમ થયો હતો, અને તેઓના સમાગમની અપૂર્વતા આનન્દઘન અષ્ટપદીમાં તેઓએ વર્ણવી છે. " आनंदधनके संग सुजस मिले जब,
• તવ લગાનન્દસમ યો યુન; पारससंग लोहा जो फरसत,
વન તો .” તેમણે રચેલા અધ્યાત્મવષયક ગ્રન્થમાં જ્ઞાનસાર મુખ્ય છે, તેમાં તેઓએ પિતાના જ્ઞાન–અનુભવનો સાર વર્ણવ્યો છે તેથી જ્ઞાનસાર નામ યથાર્થ છે. જ્ઞાનસારમાં બત્રીશઅષ્ટકે છે અને પ્રત્યેક અષ્ટકમાં એક એક વિષયનું રહસ્યપૂર્ણ વર્ણન કરેલું છે. પ્રથમ પૂર્ણાષ્ટકમાં આત્માની પૂર્ણ અવસ્થાનું સ્વરૂપ સાધ્ય તરીકે મૂકી તેની પ્રાપ્તિ માટે સાધનરૂપે ભિન્ન ભિન્ન અષ્ટકોનું ક્રમબદ્ધ વર્ણન કર્યું છે. સચ્ચિદાનન્દપૂર્ણ આત્મા જગતને કઈ દૃષ્ટિથી જુએ છે તે બતાવા સહજ પૂર્ણતાનું સ્વરૂપ બતાવ્યું છે. પૂર્ણનન્દ પુરૂષની જ્ઞાનદષ્ટિ જાગૃત હોય છે અને તેથી તેને તૃષ્ણ અને તૃષ્ણજન્ય દીનતા હોતી નથી. જ્યાં આત્મદ્રવ્યના શુદ્ધ જ્ઞાનાદિ પર્યાયની પૂર્ણતા સદા અવસ્થિત છે. ત્યાં પુદગલના સંકલ્પવિકથી થયેલી અપૂર્ણતા હોતી નથી, પરંતુ પરમ ઉપેક્ષા ભાવવડે સ્કુરાયમાન પૂર્ણતા પ્રકાશિત હેય છે.
