________________
જ્ઞાનસાર
છે તેમ અનન્યસ્વભાવે એટલે પુદ્ગલભાવે નહિ પરિણામ પામેલા એવા જેની આહાર-વ્યવહારાદિ સઘળી ક્રિયા જ્ઞાનમય છે તેનું મૌન ઉત્કૃષ્ટ છે. "वियद्वस्तुस्वभावानुरोधादेव तत्कारकात् वियत् । સંપૂર્ણતા સદુપત્તો ગુમાસ્થવ (વિ)
વતુસ્વભાવને અનુસરીને ઘટની કારણસામગ્રીથી ઘટરૂપ કાર્યની ઉત્પત્તિ થતાં ઘટાકાશની પૂર્ણતા થાય છે. અર્થાત જેમ કારણુસામગ્રીથી ઘરની ઉત્પત્તિ થતાં ઘટાકાશની પૂર્ણતા થાય છે તેમ આત્માની બધી ક્રિયાઓ જ્ઞાનદૃષ્ટિ વડે ચેતન્યમય થઈ જાય છે. એ ન્યાયે જ્ઞાનીની બધી ક્રિયાઓ જાણવી ”
१४ विद्याष्टकम्
नित्यशुच्यात्मताख्यातिरनित्याशुच्यनात्मसु । अविद्या तत्त्वधीविद्या योगाचार्यैः प्रकीर्तिता ॥१॥
અનિત્ય એટલે આત્માથી ભિન્ન પરસંગને તિની ઊચે, નીચે, આડીઅવળી થવારૂપ ક્રિયા. ક્યોતિર્મયી= પ્રકાશમય છે. (તેમ) અનન્યસ્વભાવચ=અન્ય સ્વભાવે નહિ પરિણમેલાની). ચ=જે આત્માની (સર્વ ક્રિયા) ચિન્મચ= જ્ઞાનમય છે. તસ્ય તેનું. મૌનં-મુનિપણું અનુત્તર સર્વોત્કૃષ્ટ છે.
૧ નિત્યસુચનાત્મફુ=અનિત્ય, અશુચિ અને આત્માથી
