________________
આગમશાસ્ત્રોના શ્રવણ-મનનથી મનમાં આત્મ-વિચારણા પેદા થાય છે. રાગદ્વેષને પોષનારા વિચારોનું જોર ઓછું થાય છે.
અતત્ત્વનો રાગ અને તત્ત્વનો દ્વેષ એ બે મોટા દોષો આ રીતે પાતળા પડે છે એટલે પવનના જોરે વિખરાતાં વાદળો વચ્ચેથી સૂર્ય ડોકિયું કરતો પ્રતીત થાય છે તેમ મનમાં આત્મતત્ત્વનું સંવેદન થાય છે અને આમ અતિ કઠિન એવું અવેદ્યપદ કૂણું પડે છે.
તાત્પર્ય કે સુસાધુની સેવા અને આગમશાસ્ત્રોનું શ્રવણ - એ બે વડે રાગ-દ્વેષની ગાંઠને પણ ભેદી શકાય છે.
એ ગાંઠ ભેદાય છે એટલે આત્મા વેદાય છે, આત્માનુ ભૂતિ થાય છે. એક કાળે પરપદાર્થોમાં જે પ્રીતિ-રાગ રહેતો હતો તે હવે આત્મામાં કેન્દ્રીભૂત થવા માંડે છે. ભૌતિક સુખ મળતાં થતો હર્ષ અને જતાં થતો ખેદ હવે આત્માની ગુણોની પ્રાપ્તિમાં હર્ષ અને દોષ સેવાઈ જતાં ખેદ ધારણ કરે છે.
મતલબ કે સંસાર તરફનું સઘળું આકર્ષણ બદલાઈ જઈને આત્મા તરફ જાગે છે. આત્માના ગુણો તરફ રાગ જાગે છે. દોષો તરફ દ્વેષ જાગે છે.
એટલે સંસાર નગુણો લાગે છે. આત્મા સગુણો લાગે છે. આત્માના ગુણો માટે જીવન છે, એ સત્ય સમજાય છે અને તેમાં શ્રદ્ધા જામવાથી રાગ-દ્વેષના મળ ઝડપથી કપાવા માંડે છે.
૮૦
•••••••••••
............ આઠ દૃષ્ટિની સઝાય
