________________
વ્રત પણ ઈહાં યમ સંપજે,
ખેદ નહીં શુભ કાજે રે; દ્વેષ નહિ વળી અવરશું,
એહ ગુણ અંગ વિરાજે રે. ...વીર. ૭ અર્થ: આ દૃષ્ટિમાં પાંચ યમ (અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહ) પ્રાપ્ત થાય. સારા કાર્યો (દયા, દાન, દેવગુરુની ભક્તિ વગેરે)માં ખેદ કે આળસ ન થાય. અન્ય દર્શનીઓ તરફ દ્વેષ ન ઉપજે. આ ગુણો તેના અંગમાં વિરાજે – શોભે.
ભાવાર્થ : સાવ ન દેખતા માણસ કરતાં કંઈક દેખતો માણસ, દૃષ્ટિની અપેક્ષાએ સારો. એ ન્યાયે ઓઘ દૃષ્ટિ કરતાં મિત્રાદષ્ટિ જરૂર સારી. એમાં ભલે સ્થિરાદષ્ટિનું પાણી નથી તો પણ ઓઘદૃષ્ટિની નિર્જળતા પણ નથી.
અલ્પ તો ય આત્માનો બોધ ક્યાંથી ?
એવો બોધ કરાવનારી આ દષ્ટિ ઉઘડતાં જીવને અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય, અપરિગ્રહ આદિના સેવનમાં કંઈક પણ રૂચિ જાગે. અંશથી પણ તે આત્માનો ગ્રાહક બને તેટલા પ્રમાણમાં પણ આત્મા તેના આચારમાં છતો થાય.
એટલે તેને દયા, દાન, દેવ-ગુરુની ભક્તિ એ બધા સત્કાર્યોમાં ખેદ, કંટાળો, અણગમો કે આળસ ન રહે.
ઘનઘોર રાત્રિમાં પ્રકાશનું એક કિરણ પણ કમાલ કરી જાય છે. તેમ મિત્રાદષ્ટિનો અલ્પ પ્રકાશ - મંદ આત્મબોધ
પ્રથમ મિત્રાદેષ્ટિની સઝાય....
