________________
આ દૃષ્ટિ સમાધિનિષ્ઠ હોય છે - સદા સદ્ધયાન રૂપ જ હોય છે. આ સમાધિ એ ધ્યાનનું ફળ છે.
ચિત્તનો દેશબંધ તે ધારણા. તેમાં પ્રત્યાયની એકતાનતા તેજધ્યાન અર્થ માત્ર નિર્માસરૂપ હોઈ જાણે સ્વરૂપ શૂન્ય હોય તે સમાધિ. અર્થાત્ જ્યાં ધ્યેય વસ્તુ માત્ર જ દેખાય છે ને ધ્યાનનું સ્વરૂપ રહેતું નથી અને આમ જ્યાં ધ્યાતા, ધ્યાન ને ધ્યેયની એકતા સધાય છે, કેવળ એક સહજ એવું આત્મસ્વરૂપ જ સહજ સ્વરૂપે ભાસે છે, તેનું નામ સમાધિ છે.
એટલે આ દૃષ્ટિમાં સ્થિર કરતા યોગીની સહજાત્મરૂપે અખંડ સ્થિતિ હોય છે. કારણ કે પરભાવનું વૈત આ દૃષ્ટિમાં દાખલ થઈ શકતું નથી. - સાતમો પ્રતિપત્તિ - તત્ત્વાનુભવરૂપ ગુણ પ્રગટ્યા પછી, સ્વાભાવિક ક્રમે આ દૃષ્ટિમાં આઠમો પ્રવૃત્તિ ગુણ પ્રગટે છે. જેથી યથાતત્ત્વ પ્રવૃત્તિ હોય છે.
. એટલે કે જેવા પ્રકારે શુદ્ધ આત્મતત્ત્વનું સ્વરૂપ અનુભવવામાં આવ્યું, તેવા પ્રકારે પ્રવર્તનરૂપ, આચરણરૂપ, ચારિત્રરૂપ સ્થિતિ પ્રવર્તે છે. અર્થાત્ આત્માનો સ્વભાવ જ્ઞાનદર્શનરૂપ છે. તે સ્વભાવમાં નિયત ચરિત્ર હોવું, આત્મસ્વભાવમાં પૂર્ણપણે પ્રવર્તવું, “આપસ્વભાવે પ્રવૃત્તિ પૂરણ થવી, એવો ઉત્કૃષ્ટ પ્રવૃત્તિગુણ આ દષ્ટિમાં પ્રગટે છે.
આઠમી પરાષ્ટિની સજઝાય.
૧૬૧
