________________
ઓઘદૃષ્ટિવાળા જીવો સંસારમાં રચ્યાપચ્યા રહે છે. જગતની પારાયણમાં જ પરોવાયેલા રહે છે.
તાત્ત્વિક રીતે વિચારતાં ઓઘષ્ટિ એટલે યથાર્થ દર્શન વગરની ષ્ટિ. યથાર્થ ષ્ટિનો અંધાપો.
આંખ હોવા છતાં નિરક્ષર માણસ પાઠ વાંચી શકતો નથી તેમ ઓઘદૃષ્ટિવાળો માણસ પણ દેખતો જણાતો હોવા છતાં જોવા જેવા પદાર્થોના સ્વરૂપને યથાર્થપણે જોઇ શકતો નથી. દર્શન જે થયાં જીજીઆ, તે ઓઘ નજરને ફેરે રે;
ભેદ થિરાદિક દૃષ્ટિમાં,
સ્થૂલ
સમકિત દૃષ્ટિના હેરે રે.............
.વીર. ૩
અર્થ : ઓઘ નજરના ફેરને લીધે, જુદા જુદા દર્શન થયા.
ઃ
છ દર્શન થયા. તે ઓઘદૃષ્ટિનો અહીં અધિકાર નથી. અહીં તો યોગની આઠ દૃષ્ટિનો અધિકાર છે. જેમાંથી સ્થિરા આદિ ચાર ષ્ટિમાં સકિત દૃષ્ટિપણું જોવાય છે.
ભાવાર્થ : ઉ૫૨-ઉપરથી જોનારા બધા ઓઘદૃષ્ટિવાળા હોય છે.
આ દર્શન ભ્રામક હોય છે. વસ્તુના સમગ્ર સ્વરૂપને જોઇ શકતું નથી, પણ માળખામાં જ અટવાય છે અને અમે જે જોયું, તે જ સાચું એવો મિથ્યા આગ્રહ સેવનારું હોય છે.
૪.
આઠ દૃષ્ટિની સજ્ઝાય
