Page Text
________________
શ્રી આનંદઘન-વશી આધારે એણે માર્ગદર્શન કરવાનું હાથ ધર્યું છે, પણ એને પૂરેપૂરી આશા છે કે વખત જતાં,
ગ્ય અવસર આવશે ત્યારે, વીતરાગમાર્ગને બરાબર નિહાળશું. અહીં, આગળ જણાવ્યું છે તેમ, નિહાળવાને અર્થ અવેલેકવાને કે ઉપરઉપરથી જેઈ જવાને નથી, પણ સ્પષ્ટતાથી તેને અનુસરવાને છે. તરતમ બેધને પરિણામે આ વીતરાગમાર્ગ અનુસરવા યોગ્ય છે એમ તે એને બરાબર જણાયું છે, પણ શારીરિક-માનસિક નિર્બળતાને કારણે અને તઘોગ્ય નિર્ણયશક્તિને અભાવે એ પંથને નિહાળવાનું કામ હાલમાં પૂરેપૂરું કરી શકે તેમ નથી. પણ એથી એ નાસીપાસ થતું નથી. એને મનમાં પૂરેપૂરી આશા છે કે વખત થશે, સ્થિતિ પાકશે, ત્યારે એનું માર્ગ નિહાલનનું કામ બરાબર થઈ જશે.
કાળલબ્ધિને બરાબર ઓળખવાનો પ્રયત્ન કરીએ. પાંચ સમવાયી કારણમાં કાળ, સ્વભાવ, ભવિતવ્યતા, કર્મ અને ઉદ્યોગ–એમ પાંચને જૈન વિકાસમાર્ગમાં ઉપયુક્ત સ્થાને છે. પાંચે કારણને વેગ મળે ત્યારે એક કાર્ય થાય છે. કઈ પણ વસ્તુ થવામાં એ થવાને સમય પાકો જોઈએ. અને અમુક સમયે જ પાકે, ગર્ભ નવ માસે જ પાકે, ઉનાળામાં ગરમી પડે, શિયાળામાં ઠંડી પડે, દૂધનું દહીં ત્રણ પહોર પછી જ થાય વગેરેમાં કાળને સમવાયી કારણમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. એટલે જ્યારે કાળને લાભ (લબ્ધિ) પાકશે ત્યારે પંથનું નિહાલન મારાથી બની આવશે એ આશાના ટેકાએ હાલ તે હું જીવું છું. આ આશા કાંઈ જેવી તેવી ચીજ નથી અને એ નિરાશાવાદીનું વચન નથી. તરતમ બેધથી એ સમજી ગયો છે કે માર્ગદર્શનની મુશ્કેલી છે, છતાં જ્યારે એને સ્થિતિકાળ પાકશે ત્યારે એનું પંથ નિડાલનનું કામ જરૂર પૂરું થશેઆખરે આનંદઘનના મત રૂપ આંબે જરૂર ફળવંતે થશે, અને ગ્ય સમયે આપે જે ગુણે પર વિજય મેળવી આપ તેના ધામ બન્યા છો, અને જેનાથી હું જિતાઈ ગયો , તેના ઉપર વિજય મેળવીને હું પણ માર્ગે ચઢી જઈશ.
પ્રથમ “કાળલબ્ધિ” શબ્દને સમજીએ. પાઈયસમ્રહણ)માં લબ્ધિ (લદ્ધિ) શબ્દના અનેક અર્થ આપ્યા છે. કાળલબ્ધિ એટલે સમયને પરિપાક. તોગ્ય કાળનો વિપાક. આ કાળલબ્ધિ” શબ્દ પર ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજીએ શ્રીસંભવનાથન સ્તવનમાં ભારે મજા કરી છે. તેઓ કહે છે :
કાળલબ્ધિ નહિ મતિર ગણે, ભાવલબ્ધિ તુમ હાથે રે;
લથડતું પણ ગજ બચું, ગાજે ગજવર સાથે રે. સંભવ જિનવર વિનતિ પ્રભુને કહે છે કે, અત્યારે કાળલબ્ધિ નથી એમ આપ ન ગણી લે; એ ગણતરી કરે તે મારે રખડવું પડે. એટલે અત્યારે મક્ષ જવા યોગ્ય કાળ નથી એમ આપ ન ગણો; આપ એમ ગણે તે માટે આપને જણાવવું પડશે કે આપની પાસે ભાવલબ્ધિ છે, મોક્ષગમન યોગ્ય ( ૧. લબ્ધિને અર્થ ક્ષયો પક્ષમ, સામર્થવિશેષ, અહિંસા, પ્રાપ્તિ, લાભ, યોગ્યતા–આટલા અથ પ્રાકત શબ્દકેશમાં આપ્યા છે.
૨. “મતિ” એટલે મત નહિ ( dont); મતિનો અર્થ અહીં બુદ્ધિ નથી.
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |