________________
૨ : શ્રી અજિતનાથ સ્તવન
[ ૫૩
ગેરહાજરીમાં, ઉત્કૃષ્ટ ખાધથી વાસિત થયેલા વિશિષ્ટ જ્ઞાની પાસેથી બેધ લેવા, એમાં જરા પણ વાંધાન થી.
જો એમ કરવામાં ન આવે અને માત્ર દિવ્ય જ્ઞાની મળશે તે જ ખેાધના સ્વીકાર કરવામાં આવશે એવે। આગ્રહ રાખવામાં આવે તે ભારે અગવડ થાય; થોડી વધારે પ્રગતિ પણ અટકી જાય અને આત્મા ભારે થઈ સ'સારચક્રમાં રખડી પડે અને અટવાઇ જાય. માટે મળી શકતાં સાધનના લાભ લેવા અને જે પ્રાપ્ય એધ છે તેનું અવલ`બન કરી તેનાથી બનતી પ્રગતિ સાધવી; માત્ર તેની મર્યાદા કયાં છે અને શા માટે છે, તેના ખ્યાલ કરી રાખવેા. આ ખ્યાલને પરિણામે એધને તજી દેવાથી દુ॰દ્ધિ ન થાય, પણ પ્રાપ્ય સાધનાના બનતો આધાર લેવાય અને તેની સાથે સાધનાની મર્યાદા ધ્યાનમાં રહે, એ વાત સમજણુમાં રાખવા યેાગ્ય છે. (૫)
કાળલળધિ લહી પંથ નિહાળશું રે, એ આશા અવલબ;
એ જન જીવે રેજિનજી ! જાણીયા રે, “આનંદધન’” મત અબ. પથડા॰ ૬ અથ—સારો વખત આવશે ત્યારે આપને મા આગળ ઉપર જોશું, પ્રાપ્ત કરશું, એવી આશાને ટેકે હે ભગવાન ! આ પ્રાણી (હું) અત્યારે તે આનંદઘનના શુદ્ધ આત્મદશારૂપ આંબાના ફળની આશાએ જીવે છે, ટકી રહે છે, કાળ નિ^મન કરે છે. અથવા હે આનંદસ્વરૂપ આંબા ! આ પ્રાણી એના ફળની પ્રાપ્તિ ભવિષ્યમાં થઇ જશે, એ આશાએ હાલ તા ટકી રહેલ છે. (૬)
ઢો—કાળલબ્ધિ પામી જે શુદ્ધ પથ-માગ નિહાળશે, જોશે એ જ આશાના અવલ’બન છે. તેટલા માટે હું જિનજી ! એમ કરી જાણજો કે એ જન-પ્રાણી મારી સરખે એમ જ કરી જીવે છે. તે આનદધન મત, જે સ્યાદ્વાદ મત, એ જ આંબા ફળે છે અથવા અંખર-આકાશ અનંત છે. બીજા એટલે બીજા તીથંકર શ્રી અજિતનાથની વિનતી એ કહી. (૬)
વિવેચન—પણ આ પ્રાણી (નિહાળનાર ચેતનરાજ ) તે વિકાસગામી છે. પ્રગતિસાધક માગે ગમન કરનાર (Optimist) છે અને માČદનના ઉપાયની પૂરી કારગતતાને અભાવે એ વાતને છોડી દે તેવા નથી. એટલે એને આશાવાદ આખરે ઝળકી ઊઠે છે. એને પથ જરૂર નિહાળવા છે, એટલે એને વીતરાગમાગનું અવલેાકન કરી એનું અનુસરણ જરૂર કરવું છે. એને મનોવિકારાએ એટલે રાગદ્વેષ આદિ અનેક શત્રુઓએ જીતી લીધે છે, એના માર્ગ નિહાલનના ઉપાયો પૂરતા નથી એ વાત એના ધ્યાનમાં છે, તરતમ યોગના આધારે થયેલ ખાધના
પાઠાંતર—નિહાળશું રે – નિહાલસઈ રે, નિહાળશે રે, નિહાળીએ રે. અવલંબ – અવિલંબ જાણીયા રે – જાણજો રે, નહિ. જાણીએ રે. ત્રીજી ચરણ – એ જન જીવે રે જિન નહિ જાણિયા રે (૬)
શબ્દા—કાળ = સમય, તક લબ્ધિ = પ્રાપ્તિ, લાભ લઈ = મેળવી. પંથ = માગ". નિહાળશું = જોશું, દેખશુ, મેળવશું. આશા = આસ્થા, આકીન, વિશ્વાસ. અવલંબ = ટેકા, આધાર. એ જન = હું પોતે. જીવે = ચલાવ્યા કરે છે, સમ પસાર કરે છે. જિન = પ્રભુજી, નાથજી. આન ંદધન = આત્માનંદ. મત = દર્શીન, અભિપ્રાય. અબ = આંખે, આમ્ર વૃક્ષ, સદા ફળતું ઝાડ, અવલંબન. (૬)