Page Text
________________
૨: શ્રી અજિતનાથ સ્તવન
અર્થ–સંપ્રદાયથી ચાલ્યું આવતું અનુભવજ્ઞાન અથવા પરંપરાની નજરે દેખતાં તે આંધળાની હારની હાર એકની પાછળ એક ચાલી જતી હોય એમ લાગે છે. અને મૂળ સિદ્ધાનાની નજરે વસ્તુતત્વને વિચાર કરવામાં આવે છે, ત્યાં તે જાણે પગ મૂકવાનું ઠામ-ઠેકાણું ન હોય એમ લાગે છે. (૩) આ ટો–એવા બીજા પુરુષપરંપરાએ જે અનુભવ જોઈએ તે ગાડરિયે પ્રવાહ થાય તે વારે તે “અંધ અંધ પીલાય” એ ન્યાય થાય છે, તે મારે તે પ્રમાણે થાય. અને જે વસ્તુગત વિચાર જતાં આગમસિદ્ધાંત કરી ચારિત્રમર્યાદા દુર્લભ લાગે, તે ચરણના ધરણહાર ચારિત્રમર્યાદાએ ધરતી પર પ્રગટતા નથી અથવા ચરણસ્થાનક તે સંયમસ્થાનક આગમે કરી દુર્લભતા લાગે છે. બીજા અજિતજિન. (૩)
વિવેચન—આપને નિહાળવાને, આપને પંથ બરાબર જેવાને માટે સ્થૂળ ચક્ષુ પૂરતાં નથી, એમ જણાતાં માર્ગદર્શનના બીજા ઉપાય તરફ નજર કરવી રહી. એટલે તેને માટે ચાલી આવતી પરંપરા તરફ જોવાની સહજ વૃત્તિ થાય. જ્યાં આપણી નજર ન પહોંચે, ત્યાં બીજા અનુભવીએ તેને અંગે શું કહે છે, તે જેવા–તપાસવાનું કે પૂછવાનું જરૂર મન થાય. માર્ગદર્શન માટે તેટલા સારુ પુરુષપરંપરાને અનુભવ જોઈ તપાસી જવાની ઇચ્છા થાય તે માર્ગ પ્રાપ્તિ અંગે રવાભાવિક વલણ રહે છે. શાસ્ત્ર સંપ્રદાયમાં કેટલીયે વાત લખાયેલી હતી નથી, તે પરંપરાથી ચાલી આવતી હોય છે. અનેક વાતે ગુરુ પિતાની જિજ્ઞાસુ શિષ્યને ભણાવતી વખતે કહી આપે અને શિષ્ય પોતાના શિષ્યને સમજાવી દે. આવું સંપ્રદાય-જ્ઞાન ઘણું મત્વનું ગણાય છે, કારણ કે જ્યાં શાસ્ત્રમાં વાત સીધી લખેલી ન હોય, ત્યાં સાંપ્રદાયિક જ્ઞાન ઉપર જ આધાર રાખવાને રહે છે અને ઘણી પ્રેરક અને ખુલાસો આપનારી બાબતે ત્યાંથી મળતી રહે છે.
એક-બે દાખલા આપવાથી આ વાત વધારે સ્પષ્ટ થશે. દા. ત. પ્રતિક્રમણ કરવા બેસતી વખતે નવકાર-પંચિંદિયસંવરણોથી સ્થાપના કરવી તેમાં જમણા હાથને લાંબો કરી સ્થાપના સન્મુખ અવળે રાખવો અને પારતી વખતે સવળે રાખવો. આટલે વિધિ બતાવવામાં આવ્યો હોય. પણ અવળા-સવળાનું કારણ શાસ્ત્રમાં ન જણાવ્યું હોય, પણ ગુરુપરંપરાએ તે ઊતરી આવેલ હોય. ગર સમજાવે, શિષ્ય ધારી લે, એવી જ રીતે અનેક પ્રકારની મુદ્રાઓ, અનેક આસનેનાં કારણો તે સંપ્રદાયાંતર્ગત પરંપરા દ્વારા જ જણાય. વિધિવાદને અંગે અનેક બાબતે પરંપરાથી જણાય. આવા પરંપરા–જ્ઞાનને અંગે અનુભવને માર્ગ નિહાળતાં એમાં મતાગ્રડ અને અંધપરંપરા ખૂબ ચાલી દેખાય છે. આપણે આજ સુધીને જૈન ઇતિહાસ તપાસીએ છીએ ત્યારે એમાં ગચ્છના ભેદે અને પેટભેદો અને એને અંગેના હઠાગ્રહો અને પક્ષના ભેદો અને કઈ કઈ સગોમાં અંદરઅંદરનાં વૈમનસ્ય જોતાં એ રસ્તે પરિપૂર્ણ માર્ગદર્શન થાય કે કેમ તેને આ જિજ્ઞાસુને પ્રશ્ન થાય છે.
સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણ એથે કરવું કે પાંચમે કરવું, પ્રતિક્રમણ કે દેવવંદનમાં ત્રણ સ્તુતિ
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |