Page Text
________________
૩૪]
શ્રી આનંદઘન-વીશી અય_શ્રી અજિતનાથ ભગવાન–બીજા જિનેશ્વરદેવ–ને માર્ગ–આવવાને રસ્તે, તેમને પહચવાને રસ્તે હું બારીકીથી તપાસું છું. એમણે જે માગે કામ સાધ્યું તે બારીકાઈથી અવલેકું છું. એ અજિતનાથ ભગવાન કેવા છે? મારા જેવાએ નહિ જીતેલા સદ્ગુણેના ધામ છે. તેમને માર્ગ નિહાળતાં તેમને હું નીચે પ્રમાણે કહું છું. મારા દેવ! જેને તે જીત્યા છે, તેણે મને જ છે અથવા તેનાથી હું જિવાઈ ગયું છું. આવા બીજાથી જિતાઈ ગયેલા એવા મુજનું –મારું પુરુષ નામ કેમ કહેવાય? મારી પુરુષ તરીકેની–નર તરીકેની-ગણન કેમ થાય? હાલ તે હું તમે જે માગે ગયા તે આખી વાટ જેવાને, તેને અવલેકવાને પ્રયત્ન કરું છું. (૧)
ટબો–(અજિતનાથ ભગવાનના–બીજા સ્તવનને જ્ઞાનવિમળસૂરિને દબો.) પ્રથમ સ્તવનમાં કહ્યો છે એવો સ્વામી કેમ પામીએ તેને પંથ જેવાને કહે છે બીજું સ્તવન, પંથડે એટલે વાટનિહાળું એટલે જોઉ'. બીજા જિન એટલે અજિત નાથને. મનમાં કુણુ વાટે આવશે તે જોવું પંથ. તે પંથ બે પ્રકારે છે, એક શુદ્ધ, બીજે અશુદ્ધ. તેમાં શુદ્ધ પંથે આવશે. તે એજિતનાથ કેવા છે? અજિત જે ગુણ, તેના ધામ એટલે ઘર છે શ્રી જિન. જે કર્માદિ શત્રુ રાગદ્વેષને તમે જીત્યા તેણે રાગાદિકે હું જ , તેને વશ થયે છું. તેવારે (ત્યારે) મારું પુરુષ નામ તે શું? પુરુષકારપણું શું કામે આવ્યું, જેવારે (જ્યારે) મોહાદિક જીતી ન શકીએ. એવા બીજા અજિતનાથની વાટ જોઉં છું. (૧)
વિવેચન–સ્તવનના વિવેચનની શરૂઆતમાં એક બાબત ખૂબ વિચારવા જેવી લાગી છે. આ સ્તવનમાં માર્ગ “નિહાળવાની હકીકત કહી છે, એમાં ઊંડો ભાવ જણાય છે. નિહાળવામાં અને જોવામાં, નજર નાખવામાં અને પ્રતીક્ષા કરવામાં, દેખવામાં અને અવેલેકન કરવામાં બહુ ફેર છે. અમુક રકતા પર નજર નાખી જવી અને રસ્તાને નિહાળવે, એમાં જમીન-આસમાન જેટલે ફેર છે. “નિહાળવું” એટલે ધારીને જેવું, ઉદ્દેશ પૂર્વક જેવું. પ્રેમીને પંથે જોઈને તેની પ્રતીક્ષા કરવી અને વીતરાગના માર્ગને નિહાળવે, એ બન્ને વચ્ચે ઘણો તફાવત છે. એમાં માત્ર નજર નાખી ઉપર ટપકેથી આંખને પસાર કરી જવાની વાત નથી. નિહાળવામાં ધારી ધારીને જોવાની, જેને અંતરમાં ઉતારવાની અને ઉતારીને તદનુસાર વિકાસમાર્ગ ગોઠવવાની વાત સાથે જ છે. વંધ્ય અવેલેકનને આત્મવિકાસકક્ષામાં સ્થાન નથી, માત્ર જ્ઞાનને, જૈન યેગીઓ મહત્ત્વ આપતા નથી, ત્યાં જ્ઞાનનું ફળ વિરતિ બતાવ્યું છે અને ફળ વગરના જ્ઞાનમાં અને અજ્ઞાનમાં તફાવત નથી એમ પણ બતાવ્યું છે. અને કઈ કઈ વાર તે શુક જ્ઞાનને નિયંસપણું કરનાર હોઈ નુકસાન કરનાર તરીકે પણ બતાવ્યું છે. એ સર્વ બાબતને આશય વિચારતાં નિહાળવાની બાબત ખૂબ વિચારણું માંગે છે. આ ધારી ધારીને જોવાની પદ્ધતિનાં સારાં ફળ આ સ્તવનમાં આગળ જતાં સ્પષ્ટ થઈ જશે. વગેરેને બીજી વિભક્તિ છે. છત્યા = જેના પર તે વિજય મેળવ્યો, જેને તે જીત્યા. તિણે = તેણે, તે શત્રુઓએ હું = મને, તે શત્રુઓએ મને છત્યે અથવા તેના વડે હું જિતાય. પુરુષ = ભાયડ, માણસ, નર. શૂરવીર, કિસ્યું = શા માટે, કેમ. મુજ =મારું. નામ = સંજ્ઞા, કીર્તિ. વાટડી = પંથડને પર્યાય શબ્દ, વિલેણું = જોઉં (૨)
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |