Page Text
________________
૨: શ્રી અજિતનાથ સ્તવન
[૩પ રતવનના ત્રણ વિભાગ ઉપર પાડ્યા તેને પ્રથમ વિભાગ આ પહેલી ગાથામાં આવે છે. આત્મવિકાસમાં પિતાનું શું સ્થાન છે, તેની પ્રસ્તાવના કરી પછી ચેતનરાજ માર્ગ અવલેકના કરવા અને તેને નિહાળવા પ્રયત્ન કરશે.
પ્રથમ એ વીતરાગભાવને અજિતનાથ ભગવાનના નામાભિધાન સાથે ઉદ્દેશ છે. મારા જેવા સંસારમાં રખડતા પ્રાણીથી નહિ જિતાયેલા ગુણેના ધામરૂપ છે અજિતનાથ ! હે વીતરાગદેવ ! મારી વાત સાંભળે ! આપ તે અનંત ગુણના તીર્થસ્થાન બનીને ખરેખર અજિત બની ગયા છે. આજે ગુણસૃષ્ટિ પર વિજય મેળવ્યું છે. આપના અનંત ગુણનું ગાન કરવા તે આપ પિતે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ શક્તિમાન નથી. અનંત ગુણે તે શબ્દને વિષય પણ થયા નથી. આવા અનંત ગુણોની શી વાત કરું? પણ આપ અઢાર દૂષણથી રહિત હોઈ જે ગુણે નીપજાવ્યા છે, તેની નામંનિદર્શના તે જરૂર કરું. આપ અઢાર દુષણ રહિત હોઈ આપનામાં અનંત ગુણે પ્રકટ થયા છે. એ અઢાર દુષણો નીચે પ્રમાણે છે : ૧. દાનાંતરાય.
૨. લાભાંતરાય. ૩, ભેગાંતરાય. ૪. ઉપભેગાંતરાય. પ. વીર્યાતરાય. ૬. હાસ્ય. ૭. રતિ. ૮. અરતિ.
૯. શેક. ૧૦. ભય. ૧૧. દુગંછા.
૧૨. કામ. ૧૩. અજ્ઞાન. ૧૪. મિથ્યાત્વ. ૧૫. નિદ્રા. ૧૬. અત્રત. ૧૭. રાગ.
૧૮ શ્રેષ. આ અઢાર મહાદૂષણો છે. એ અઢાર દૂષણ પર ખૂબ વિસ્તારથી વિચારણું ઓગણીશમાં શ્રીમતિલનાથ ભગવાનના સ્તવનમાં કરવાની છે. અત્રે વક્તવ્ય એક જ છે કે પ્રત્યેક દૂષણની ઉપર વિજય મેળવવાને પરિણામે શ્રી વીતરાગદેવે અનેકાનેક ગુણ મેળવ્યા છે, એ ગુણોના એ
ધામ’ બની ગયા છે. આપણે બનારસ કે શત્રુંજય જઈએ ત્યારે તેને “ધામ” કહીએ છીએ. તીર્થસ્થાનને પવિત્ર ભૂમિ તરીકે “ધામ” કહેવામાં આવે છે. સ્થાનમાં અને ધામમાં ઘણો મોટો તફાવત છે. ધામ એ તે પિતે જ પવિત્ર છે, એના ક્ષેત્રને મહિમા મોટો છે અને દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળભાવમાં એ ક્ષેત્રને અંગે ભવ્ય કક્ષા ભેગવે છે. * એક એક દૂષણ ઉપરના વિજ્યથી અનેક ગુણ આવે છે. દાનાંતરાયના વિજયથી, દાખલા તરીકે, અભયદાન, સુપાત્રદાન, અનુકંપાદાન, કીર્તિદાન, ઉચિતદાનના ગુણો આવે છે, વિવેકબુદ્ધિ આવે છે, અંતરથી સહાનુભૂતિ ખીલે છે, અને ત્યાગધર્મની શરૂઆત દાનાંતરાય પર વિજય મેળવવાથી થાય છે. આ સિવાય સ્વપરની વિવેચના અને આત્મસ્વરૂપ તરફ લક્ષ્ય આ દાનગુણથી આવે છે અથવા દાનાંતરાયના દૂષણ પર વિજય મેળવવાથી પ્રાપ્ત થાય છે. તે જ પ્રમાણે રાગ કે ષ પર વિજય મેળવવાથી આખા સંસાર પર કાબૂ આવી જાય છે, વસ્તુને વસ્તુ સ્વરૂપે
૧. અઢાર દૂષણના વર્ણન માટે તે સ્તવન અને તે પરનું વિવેચને જુઓ.
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |