Page Text
________________
૨૨: શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન
( ૪
‘માગ’ એ ‘માં” શબ્દનું અપભ્રંશ રૂપ છે. તેના અથ કોઈ ટીકાકાર ‘માગણી’ એમ કરવા જાય છે. તેને બદલે સંબંધ ઉપરથી ‘મા`’ અર્થ કરવા વધારે યાગ્ય લાગે છે. અને રાજીમતીની દલીલ હેત્વાભાસોથી ભરપૂર છે. મુક્તિને સુંદરી ધારીને તેના પર આ ચણતર કામ કરે છે, પણ પાયે જ ખાટા છે. ક`ના અભાવ તે મુક્તિ અને શ્રીરાગ–કામ દેવ એ તા માહનીય કર્મ પુરુષવેદની એક પ્રકૃતિ છે. એને અને મેક્ષને કાંઇ સંબંધ નથી; એ ક`પ્રકૃતિ વગરના થવું એ મેક્ષ છે. હજુ આવતી ગાથામાં એ ને એ પદ્ધતિએ સ્ત્રીસુલભ દલીલ કરવા જાય છે, પણ વીતરાગની મહત્તા કયાં અને કયાં આ સંસારીની દલીલ ! (૧૧) એક ગુહ્ય ઘટતુ નથી રે, સધળા જાણે લેગ; મન॰ અનેકાંતિક ભાગવા રે, બ્રહ્મચારી ગતરોગ. મન૦ ૧૨
અથ એક ખાનગી વાત આપને યગ્ય નથી, અને તે સઘળા માણસે જાણે છે. આપ મોટા બ્રહ્મચારી છે અને આપને કોઇ વ્યાધિ-પીડા નથી, છતાં અનેકાંત (સ્યાદ્વાદ)સુખના ભેગ ભોગવી રહ્યા છે. આવું છાનું કામ આપને યગ્ય નથી. (૧૨)
ટમે—એક અદ્વિતીય ઘટના-પેાતાનું ગુહ્ય–રહસ્ય બીજો કોઈ ન જાણે, સઘળા લેાક એમ જાણે છે જે પરણવા આવ્યા, પણ પાછા ફરતા ન આવ્યા, અનેકાંતની દશા, છે, બ્રહ્મચારી છે, ગતશેક છે. (૧૨)
જ દશા ભાગવા
વિવેચન—અને આપના સંબંધમાં એક ખાનગી-ગુપ્ત રાખવા જેવી–વાત શેાભા પણ પામતી નથી તે આપને જણાવું. આગલી અગિયારમી ગાથમાં જેવી રીતે મુક્તિને સ્ત્રી ગણીને તેને પરણવાની વાત કરી તેના જેવી જ આ વાત છે. આપના સંબંધમાં એક છાની વાત યાગ્ય નથી. આપ એમ જાણેા છે કે આપની એ ખાનગી વાત કોઇ જાણતું નથી, પણ હું કહુ છું કે એ વાતને તેા સ` જાણે છે અને તેને ગુપ્ત વાત કહી શકાય નહિં. જાણીતા મોટા માણસની સર્વ વાતા ઉઘાડી હાવી જોઇએ. ગુપ્ત વાત હોય આપના નામને છાજે નહુિ. આપ અનેકાંત બુદ્ધિનાં ફળને ભાગવા છે. જૈનધર્મના સિદ્ધાંત છે કે વસ્તુનાં દરેક પાસાં તપાસવાં, ઢાલની બન્ને બાજુઓ જોવી, આત્માને જૈન દૃષ્ટિએ નિત્ય પણ કહેવાય અને અનિત્ય પણ કહેવાય;
k
પાઠાંતર—‹ નથી ' સ્થાને પ્રતમાં ‘ નથિ ' લખેલ છે. ‘સઘળા ' સ્થાને ભીમશી માણેક ‘સધળેાઈ ’ પાડ છાપે છે. ‘ અનેકાંતિક' સ્થાને પ્રતમાં ‘ અનેકાંતતા ’પાઠ છે. ‘ ભાગવા ' સ્થાને પ્રતમાં · ભોગવે ’ પાડે છે. ‘ગતરાગ ' સ્થાને ભીમશી માણેક ‘ગાતરાગે ' છાપે છે. (૧૨)
શબ્દા —એક = માત્ર, અનેક નહિ. ગુહ્ય = ગુપ્ત વાત, ખાનગી, છુપાવેલું કાય'. ધટતું નથી = યોગ્ય નથી, પરસ્પર અસંબદ્ધ લાગે છે, ધાટોાટ વગરનું લાગે છે. સધળેા = સવ, આખા, બધે. જાણ = ખબર છે, અનુભવે છે. લાગ = લોકો, માણસો અનેકાતિક = સ્યાદ્વાદરૂપી, એકાંત રહિત, એક પક્ષ લીધો તેને પકડી લીધો. ભાગવા = અનુભવો છે. બ્રહ્મચારી = મૈથુનત્યાગી, સ્ત્રીસંગ છેડનાર. છે–નાશ પામેલા છે તેવા. (૧૨)
=
ગતરાગ = જેના વ્યાધિએ ગયા
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |