Page Text
________________
૪૧૦]
શ્રી આનંદઘન-ચોવીશી આ રીતે ગદષ્ટિએ આરાધના કરવાને અંગે આ ગાથામાં ચાર અથવા છ માર્ગો બતાવ્યા ? ગમુદ્રા, બીજધારણ, અક્ષરેની સ્થાપના અને અર્થવિનિયેગ; આ ચાર વાત કરી; અથવા મુદ્રા, બીજ, ધારણા, અક્ષર, ન્યાસ અને અર્થવિનિગ એમ છ વાત કરી.
આ ધ્યાન કરવાના સર્વે માર્ગો ખૂબ વિચારીને સમજવા યોગ્ય અને સમજીને એ સર્વ અમલમાં મૂકવા ગ્ય છે. એ ક્રિયાઓ કરવી એટલે કિયાઅવંચકપણું પ્રાપ્ત થાય છે. જૈન દર્શનની આ રીતે અનેક પ્રકારે આરાધના કરવી; કારણ કે એ સર્વદેશીય દર્શન છે અને સમગ્ર દષ્ટિબિંદુઓ ધ્યાનમાં રાખનાર હોઈ ગીરજ એને અનુસરવા માટે ભલામણ કરે છે.
આ ગાથાને અર્થ લખવામાં જ્ઞાનસારજીને લાગેલી મુશ્કેલી કાંઈ જણાતી નથી. પછવાડેના બીજા ટીકાકાર પ્રમાણે અર્થ ગનજરે સરળ લાગે છે. (૯)
શ્રત અનુસાર વિચારી બેલું, સુગુરુ તથાવિધ ન મિળે રે કિરિયા કરી નવિ સાધી શકીએ, એ વિષવાદ ચિત્ત સઘળે રે. ષડૂ૦ ૧૦
અર્થશાસ્ત્રમાં જે રીતે કહેલ છે તે રીતે વિચાર કરીને હું બોલું છું-વચનવ્યાપાર કરે છે. પણ સારા ગુરૂને મને જેવો જોઈએ તેવો વેગ મળતું નથી, તેવા ગુરુ શોધ્યા મળતા નથી. ક્રિયા કરવામાં આવે અને સાધના ન થાય, એવી કચવાટ-કંકાસવાળી સ્થિતિ મનમાં થયા કરે છે, એ વાતની મને પીડા છે. (૧૦)
ટબે–તે માટે શ્રત-આગમને અનુસરીને-વિચારીને કહું છું. તથાવિધ શ્રદ્ધા ૧, જ્ઞાન ૨, કથક ૩, કરણી ૪. શુદ્ધ ગુરુને યોગસંબંધ ન મળે અને સૂત્રોક્તાનુસારિણી કિયાએ કરી ચરણ ધર્મ સાધી ન શકીએ, અને મોક્ષ તે જ્ઞાન સમ્યગદર્શન યુક્ત, અને ચરણકિયા તેણે કરીને સાધીએ એ જ ચિત્તમાં સબલ સઘળે ઠામે વિષવાદ વતે છે. (૧૦)
વિવેચન-સમ્યગ શ્રુતજ્ઞાનને અનુસરીને હું બધી વાત કરું છું, ઉપર જણાવેલ સર્વ વાત શાસ્ત્રમાં કહેલ છે. પ્રાણી બીજા સાથે વાત કરે કે બીજા સંબંધી વાત કરે ત્યારે પહોળો પહોળે થઈ જાય છે, તે વખતે જાણે દુનિયાનું બધું હાપણ તેનામાં સમાઈ ગયું છે તેમ તે ડાહી ડાહી
પાઠાંતર–અનુસાર” સ્થાને પ્રતમાં “અનુસારિ” પાઠ લખેલ છે. “વિચારી’ સ્થાને પ્રતમાં “ વિચાડી પાક છે. “ તથા વિધ” સ્થાને ભીમશી માણેક “ તથાવિધી’ છાપે છે; પ્રતમાં પણ ‘તથાવિધી” પાઠ છે. પિરિયા સ્થાને પ્રતમાં “કિરીયા” પાઠ છે; અર્થ ફરતે નથી. ‘વિવાદ ” સ્થાને “વિષાદ” પાઠ પ્રતમાં છે. સધલે” સ્થાને પ્રતમાં “સધä પાઠ છે. (૧૦)
શબ્દાર્થ–મૃત = સાંભળેલ જ્ઞાન, બીજા પ્રકારનું જ્ઞાન. અનુસાર = પ્રમાણે, શ્રુતજ્ઞાન જેમ જણાવે તે પ્રમાણે બેલું. વિચારી = સમજી, બલવા યોગ્ય હોય તેટલું જ બોલું = જણાવું, શબ્દોચ્ચાર કરું. સુગુર = ચાર. શિક્ષણ આપનાર-માગદશન કરાવનાર, દોરવણી આપનાર. તથાવિધ = તેવા પ્રકારના, તદ્વિધ. મિલે - પ્રાપ્ત થાય, મળે. કિરિયા = ક્રિયા, અનુષ્ઠાન કરી = અમલમાં મૂકી. નવી = નહિ (નકારાત્મક ), સાધી = પત કરી. મેળવી શકીએ = શક્તિમાન થઈ એ. વિષવાદ = દિલગીરી, ઝેર પદા થાય તેવી તકરાર, કઇએ. ચિત્ત = મન, સર્વના મનમાં. સઘળે = બધે, સવમાં (૧૦).
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |