Page Text
________________
૩૩૮]
શ્રી આનંદઘન-ચોવીશી
અરે આનંદઘન પ્રભુ ! હે પરમાત્મન ! હે વીતરાગ ! જે મારું મન વશ આણે તો તે સાચું કરી માનું. તું જ શરણ છે. એટલે સત્તરમાં કુંથુ જિનનું સ્તવન થયું. (૯)
વિવેચન–હે પ્રભુ! તે મહામુશ્કેલીએ મનને વશ કર્યું છે-આવી વિચારણા હું આગમને અનુસાર માનું છું. મન દુખે વશ થઈ શકે તેવું છે તે આપણે ઉપર જોઈ ગયા. આવા મહામુસીબતે વશ થાય તેવા મનને પણ તે (પ્રભુએ) પિતાના કાબૂમાં લીધું હતું એ આગમ વાંચીને કે સાંભળીને મારી બુદ્ધિને વિષય બનાવું છું. મન કેટલું મુશ્કેલીઓ આરાધ્ય છે તે ઉપર જણાવાઈ ગયું છે. આગમની વાત ઉપર શ્રદ્ધા રાખવી જોઈએ, તે બીજી વાત કરવામાં આવી. મૂળ સિદ્ધાંતમાં કહેલી વાતને સ્વીકારે તે સમકિતી હોવો જોઈએ. બધી મૂળ વાતને સ્વીકારી ચાલવાનું આપણું વલણ હોવું જોઈએ શુદ્ધ શ્રદ્ધાવાનનું એ લક્ષણ છે. આગામે વાંચવા-સાંભળવા ઉપરથી હું એટલું માનવાસ્વીકારવા તૈયાર છું કે તે તો તારા મનને બરાબર કાબૂમાં આપ્યું, મારે આ નિર્ણય મારા આગમ તરફના માનને અંગે છે. મારા દિલમાં હે પ્રભુ! આપનું ચરિત્ર સાંભળતાં લાગે છે કે આપે આવા આકરા મનને પણ કાબૂમાં લીધેલ જ એ વાત ખરી છે, હું તે સાચી માનું છું પણ મનને કાબૂમાં લેવાની જરૂર છે અને આપે મનને કબજામાં લીધેલ હતું તે વાતને હે આનંદના સમૂહ ! હે પ્રભુ ! જે આપ મારું મન કાબૂમાં આણી દે અને મારે વશ બનાવી દે, તે હું સાચું માનું. આપ તો એવી અચિંત્ય શક્તિના ધારનારા છે કે આપ જે ધારશે તે કરી શકશે. તો પછી આપ મારા મનને કાબુમાં લાવી દો એટલે પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી હું સાચું માની લઉં, કે પ્રભુનું મન પણ વશ થયું હતું.
- આ એક માગણી કરવાની રીત છે. જે પોતાનું મન વશ થાય તો પ્રભુએ તેમનું પોતાન' મન વશ કર્યું હતું, એ વાતને આ પ્રાણી સાચી માને ! મતલબ, મારું પોતાનું મન કાબમાં લઈ આવે એ મારી આપને વિજ્ઞપ્તિ છે. આપની વાત પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી હું પછી જરૂર માની લઈશ અને આપ તો આનંદન ઘન છે, આનંદમય છે, તો આટલું મારું કામ જરૂર કરી આપશો એટલી આપ પ્રત્યે મારી વિનતિ છે. અનુમાન કે શબ્દપ્રમાણને બદલે આ પ્રત્યક્ષ પ્રમાણની વાત વધારે યોગ્ય થશે અને મારું કામ થશે. આવી રીતે બેવડે લાભ થશે અને મને ખાતરી થઈ જશે કે પ્રભુ પણ એ જ કટિમાં છે. માટે હે પ્રભુ! મારું મન વશ આણો. એ કાબુમાં રહે તેમ કરે અને મને ખાતરી આપો કે આપે પણ દુરારાધ્ય મનને વશ આપ્યું હતું. (૯)
ઉપસંહાર આવી રીતે મનને વશ કરવા સંબંધી આ ઘણું મહત્ત્વનું સ્તવન પૂર્ણ થયું. તેમાં આનંદઘનજી ઘણું અગત્યની વાત કરે છે. તે મનનું વર્ણન કરતાં એને ગમે ત્યાં રખડતું અને આકાશ-પાતાળ એક કરતું બતાવે છે. ઘડીકમાં અહીં જાય અને પાછું સુરતમાં ત્યાં જાય,
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |