Page Text
________________
૧૭ : શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન
[ ૧૩૭ સેવે કે કાયલેશ સહન કરે અથવા તપસ્યા કે જાપ કરે, પણ જે મનને કાબૂમાં લે તો સર્વ સાધના એની સફળ થાય છે. એલા કાયાના કલેશની કોઈ કિંમત નથી; એમ તે દ્રવ્યક્રિયા કરવામાં ઢગલા થાય તેટલાં ઘા-મુહુપત્તિ કર્યા પણ મન સાધ્યા વગર, મનને વશ કર્યા વગર તે કણક્રિયા તદ્દન નકામી ગઈ અને કાંઈ ફળ મળ્યું નહિ. આ વાત ખોટી નથી; એ સાચેસાચી વાત છે અને તેથી મનને વશ કરવાની વાત વધારે ચોક્કસ થાય છે. જે પ્રાણીએ મનને કાબૂમાં લઈ વશ કર્યું તેની સર્વ ક્રિયા સફળ થાય છે, એ વાતમાં સત્ય છે, પણ મનને વશ રાખવું અને એના ઉપર કાબૂ ચલાવે તે ઘણી મુશ્કેલ વાત છે. પણ મનને કાબૂ વગરનું રાખવું અને કાયકિયાના ફળની અપેક્ષા રાખવી એ બે વાત બને તેમ નથી, કારણ કે તે પરસ્પર વિરોધવાળી વાત છે. હું કબૂલ કરું છું કે જેનું મન કબજે થયું તેણે સર્વ વાતને સિદ્ધ કરી લીધી. પણ કોઈ માણસ કહે કે પોતે પિતાના મનને કાબૂમાં આપ્યું તો તે વાત હું સ્વીકારતો નથી. મને એમ લાગે છે કે એવો દાવો ન ચાલે છે અને બેટો છે. એનું કારણ એ છે કે મનને સાધવું એ કાંઈક મોટી વાત છે અને મોટી વાતને જેને તેને દ સ્વીકારવા હું તૈયાર નથી. મેટી વાત તે મોટા માણસને જ શે; નાના મેઢાને ન શેભે. આવી રીતે અનેક દાવાઓને પતાવી દઈ હવે એ પિતાને અંગે પ્રભુને વિનતિ કરે છે, તે ખાસ વિચારવા લાયક છે. (૮)
મનડું દુરારાધ્ય તે વશ આપ્યું, આગમથી મતિ આણું; આનંદઘન પ્રભુ ! મારું આણો, તે સાચું કરી જાણું છે. કુંથ૦ ૯
અર્થ–આવા પ્રકારે દુખે કરીને કાબૂમાં લાવી શકાય એવા મનને તમે વશ કર્યું છે એ મૂળ સૂત્રથી હું સ્વીકારું છું, પણ હે આનંદના સમૂહ ! જો મારું મન કાબૂમાં લાવે તે જ હું એ વાતને સત્ય તરીકે સ્વીકારું. (૯)
ટબો–મન તે દુરારાધ્ય–દુઃસાધ્ય છે-વશ આણવાને તે પણ અગમથી મતિ આણું.
પાઠાંતર—દુરારાધ્ય” સ્થાને પ્રતમાં “દુરાસદ” પાઠ છે. “તેં ” સ્થાને “તે ' પાઠ પ્રતમાં છે. “વશ” સ્થાને પ્રથમ પાદમાં “વસિ ' પાઠ છે, “આપ્યું ' સ્થાને પ્રતમાં પ્રથમ પાદમાં “આણું” પાઠ છે. “માહ' સ્થાને પ્રતવાળો “માહર” લખે છે; બીજી પ્રતમાં પણ એ જ પાઠ છે. “તે સ્થાને છેલ્લા પાદમાં “તે” પાઠ છે. “સાચું ' સ્થાને પ્રતમાં “સાચી' લખે છે. “કરી ” સ્થાને પ્રતમાં “કરિ’ પાઠ છે. “જાણું ' સ્થાને પ્રતમાં “જાણું” પાઠ લખે છે. (૯)
શબ્દાર્થ–મનડું = ચિત્ત, દિલ. દુરારાધ્ય = પ્રયને જીતી શકાય તેવું. તે = આપે, આપશ્રીએ, તમે. વશ = કાબૂમાં લીધેલ છે, તાબે કરેલ. આણ્ય = કર્યું, તાબે કર્યું. આગમથી = ધમસિદ્ધાંતથી, તમે બતાવેલ શાસ્ત્રગ્રંથથી. મતિ = બુદ્ધિ, નિણય, કલપના. આણું = લાવું, સ્વીકારું. આનંદધન = આનંદના સમૂહ, પ્રભુ. મારું = મારું, મમ (મન). આણ = લાવો, કરો. તે = તે વિષયમાં, તે બાબતમાં, સાચું = ખરું, બરાબર, કરી = બનાવી, સમજી. જાણું = માનું, સ્વીકારું, (૯) ૪૩
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |