________________
૩૧૮]
શ્રી આનંદઘન-વીશી કેઈએ મઢે પણ અડાડયું નહિ. તેની પિતાની પત્નીને થયું કે હું તે જીવની જઈશ અને એ રહેશે તે બીજીને પરણશે. તેમ ભાઈ, બહેન, મા, બાપ, કાકા, વગેરે કોઈ એ વ્યાધિનું પાણી પીવા ન આવ્યાં. આ તે એ મેળે મળે છેસૌ પોતપોતાના સ્વાર્થનાં સગાં છે અને જેની ખાતર તું આ બધું કરી રહ્યો છે તેને મન તે કઈ ચીજ નથી. સ્વાર્થ પૂરે થયે કઈ તારું સગું નથી અને કોઈ ઊભું રહેવાનું નથી. પણ તારી આત્મિક શક્તિ છે તે તારી પિતાની છે અને તારી સાથે આવનારી છે. આ રીતે બરાબર આત્માને અને આકસ્મિક સંયોગને ઓળખી લે અને તારા પિતાને માટે તને યેગ્ય લાગે તે કર. આ ચૈતન્યશક્તિને બરાબર ઓળખી લેવી એ શાંતિવાંછકનું લક્ષણ છે. અને ઓળખ્યા પછી તદનુસાર પિતાનું જીવન બહલાવવું એ આ આત્માનું કર્તવ્ય છે. આ ચૈતન્યસ્વરૂપ સમજીને તું ખરી શાંતિને ધારક થા અને નકામે આખો દિવસ વગર આરામ ફર્યા કરે છે એ સર્વ નકામું છે એમ તું સમજી લે. તારા પરિવાર તરીકે તારા પિતાના આત્માને જ તું જાણું, કારણ કે એ પર્વ મિત્ર તને કઈ કઈ કાળે જ મળે છે, પણ તે તારે ખરે મિત્ર છે અને તે નિત્ય તારી સાથે રહેનાર છે : આવી ચિખવટપૂર્વક જે આત્માને ઓળખે તે ખરે શાંતિવાંછુ છે અને તે તું થા એમ શાંતિનાથ ભગવાન ઇચ્છે છે. (૧૧)
પ્રભુમુખથી એમ સાંભળી, કહે આતમરામ રે; તાહરે દરિસર્ણ નિરસ્તર્યો, મુજ સિધાં સવિ કામ રે. શાંતિ. ૧૨
અથ–ભગનાનના પિતાના મુખે એ સર્વ વાત સૂણીને મારે ચેતન કહે છે કે આપના (તારા) દેખાવ થકી હું તે તરી ગયે, પાર પામી ગયો અને મારાં બધાં કામે ફળવાળાં થયાં, સફળ થયાં. (૧૨)
ટબો–એવા શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુના મુખથી એમ ભાવ ષ પદાર્થ સાંભળીને હર્ષ પામ્યા આત્મા એમ કહે છે : પ્રભુ ! હું તારે દર્શન-સમકિત તથા શાંતિમુદ્રા દેખતે કરી સંસાર પાર પામે–નિસ્તર્યો, મારાં સર્વ કામ-કાર્ય સિદ્ધ થયાં. (૧૨) "
વિવેચન–ઉપર પ્રમાણે ત્રીજી ગાથાથી માંડીને અગિયારમી એમ કુલ નવ ગાથાથી
પાઠાંતર–સાંભળી’ સ્થાને એક પ્રતમાં “સંભળી' પાઠ છે. “સવિ' સ્થાને “સેવે ' પાઠ પ્રતમાં છે. “એમ” સ્થાને “ઈમ’ પાઠ છે, તે પ્રાચીન ગુજરાતી છે. “કહે’ સ્થાને એક પ્રતમાં “ કહે ' પાઠ છે. “ તાહરે’ સ્થાને એક પ્રતમાં “તાહરૈ ' પાઠ છે, એ જૂની ગુજરાતી છે. “દરિસર્ણ’ સ્થાને પ્રતમાં “દરિસર્ણ ' પાઠ છે. તે પ્રાચીન ગુજરાતી છે. “નિસ્ત ” સ્થાને નિસતર્યો ” પાઠ છે, અર્થ ફરતે નથી. (૧૨)
શબ્દાર્થ–-પ્રભુ = તીર્થપતિના, તીર્થ કરના, શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનના. મુખથી = મોંએથી, એમ = એ પ્રમાણે, ઉપર પ્રમાણે, સાંભળી = સૂણી, નિસૂણી, સમજીને કહે વદે, બેલે. આતમરામ = આત્મા. ચેતન, તાહરે = તારા, આપના. દરિસર્ણ = દશને, જોઈને, દેખીને. નિસ્ત = પાર પામે, ઓળંગી ગયો. મુજ = મારાં. સિદ્ધાં = સિધ્યાં, ફળીભૂત થયાં, સફળ થયાં. સવિ = સર્વ, બધાં. કાજ = કાય, કામ, હાંસ. (૧૨