Page Text
________________
૧૬: શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન
[૩૧૭ અર્થ—આપણે પિતાને આત્મસ્વભાવ છે તે તે માત્ર એક ચેતનાશક્તિને અવલંબે છે એમ તું સમજ, જાણ; અને એ સિવાયના બીજા સર્વની સેબત તે માત્ર સંગ સંબંધ થઈ આવેલ છે. ખરો પિતાને પરિવાર-સથવારો તે પિતાના આત્મસંબંધનો છે. અને તેને જ તું તારા પિતાના પરિવાર તરીકે માન; એ તારી સાથે આવનાર છે એમ તું સમજ, (૧૧)
ટબો–પિતાને આત્મા ચિદાનંદમયી એક શુદ્ધ ચેતનાને આધાર અનંત વિજ્ઞાન વિદુર એ ભાવ જે અપર પુદ્ગલાદિક સર્વ સંગ જનિત છે, એ તારું નથી, પિતાને પરિકર જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર પ્રમુખ તે જ સાર-પ્રધાન છે એ એ ધણી પદ શાંતિને પામે. (૧)
વિવેચન–શાંતિના સ્વરૂપ માટે નિવેદન કરવાની આ છેલ્લી ગાથા છે. આપણે શાંતિનું સ્વરૂપ ત્રીજી ગાથાથી વાંચીએ છીએ. એ માત્ર વાંચવા માટે અત્રે રજૂ કરવામાં આવ્યું નથી, પણ જીવવા માટે આદરવા માટે એ બહુ જરૂરી ભાગ ભજવે છે. એ દષ્ટિએ આ છેલ્લી ગાથા વિચારે.
આપણે સ્વભાવ છે, આપણે પિતાને ભાવ છે તેને વિચારે, તે સંબંધી સાચાં મંતવ્ય ઉપર જણાવ્યાં છે અને એ ચેતનભાવ એકલે જ આત્મભાવને આધારભૂત છે, બાકી આપણી આજુબાજુ જે સંબંધ થયેલ છે તે તે તદ્દન આકસ્મિક છે. આપણે જેને આપણા મિત્ર કે સગાંસંબંધી માનતા હોઈએ તે આકસ્મિક જ છે, અને સંગથી મળી ગયા છે, અને આ ભવ પૂરતા જ તેઓ સથવારે મળ્યા છે અને આ ભવ પૂરો થશે ત્યારે, સવાર પડતાં જેમ પંખીઓ ઊડી જાય છે તેમ, ચાલ્યા જશે. અથવા એક તીર્થમાં મેળે મળે ત્યારે કોઈ માલ વેચવા આવે, કોઈ તડાકા મારવા આવે અને કઈ પિતાના બીજા કામે આવે, પણ મળે પૂર્ણ થતાં સૌ પોતપોતાના સ્થાનકે ચાલ્યા છે તેમ અત્યારને મેળે સમજ. આપણી દલિત કે ઘરબાર હોય તે સર્વ મૂકીને અંતે ચાલ્યા જવાનું છે અને કઈ વસ્તુ કે સંબંધી કે માલમિલક્ત સાથે આવવાનાં નથી. આપણે તે એકલા આવ્યા છીએ અને એકલા જ જવાનું છે, નફામાં આ ભવમાં કરેલાં સારા-ખરાબ કામ આપણે ભેગવવાનાં છે. આવી રીતે પરિવાર કે ધનદોલત પણ સંગ સંબંધે અને આકસ્મિક રીતે થયેલ સમજી લેવી અને એ આકસ્મિકપણને જેમ તુરત સમજાય તેમ સારું છે. આપણે ચૈતન્ય ભાવ એ જ આપણી સાથે આવનાર છે.
એક ભેળો માણસ પિતાના પરિવારને બહુ માન હતું. તે માંદો પડ્યો. ઉસ્તાદ વૈદ્ય તેને સર્વ વ્યાધિ એક ઘૂંટડે પી જવાય તેવા પાણીમાં ઉતારી દીધે, પણ તે વ્યાધિવાળું પાણી - શબ્દાર્થ—આપણો = પોતાન, પ્રાણીને, જીવને. ચેતનભાવ = ચૈતન્ય, ચેતના, હાલવારૂપ, અજીવથી જરે પડનાર પિતાને સ્વભાવ. એક = માત્ર ચેતના = જીવનરૂપ, આત્માની અચિંત્ય શક્તિ, ધોર. = વિચાર. સમજ, અવર = બાકીનું, બીજું, તે સિવાયનું સવ. સાથ = સથવાર, આવી પડેલે, સોબત સંવેગથી = સંગને લઈને; સંગી, આવી ચઢેલ. એહ = એ જ. નિજ = પિતાને, પણ. પરિકર = પરિવાર, સાથે આવનાર. સાર = ખરો. (૧૧).
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |