Page Text
________________
૧૨: શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન
[૨૫૭ જે વસ્તુને યથાસ્વરૂપે કહી બતાવે, સમજાવે તે જ આનંદઘનના મતમાં જોડાયેલા છે, અંતે મેક્ષમાં જઈ અનંત આનંદમાં લહેર કરનાર છે, અને તે આનંદ જેને થાય તે સાધુ નામને બરાબર યોગ્ય છે. જેમાં એ ન હોય તે તે વેશધારી છે, નાટકિયા છે, રમત કરનારા છે. માત્ર સાધુને વેશ લેવાથી ખરેખર સાધુ થવાતું નથી. જેમ નાટકિયે રાજસિંડને પાઠ ભજવે તે કાંઈ ખરેખર રાજસિંહ થતું નથી, તેમ આત્માને ન ઓળખનાર શ્રમણ નામને મેગ્ય નથી. વસ્તુગતે જે વસ્તુને કહે, વસ્તુ જેવી હોય તેવી તેને જણાવે, બીજા પાસે પ્રકટ કરે, તે આનંદઘનના મતના પ્રેમધારી છે, તેના મનમાં રહેનાર છે, તેના હિમાયતી છે. મેક્ષવાચી શબ્દના અર્થમાં, અગાઉ પેઠે, આનંદઘને પિતાનું આ સ્તવનના કર્તા તરીકે નામ પણ જણાવી દીધું. આનંદઘન મત એટલે જેમાં આત્મા આનંદઘનના સમૂહ સાથે જોડાઈ જાય તે અભિપ્રાય. બાકી “આનંદઘનને મત’ એવો કોઈ સંપ્રદાય થયે નથી અને જ્યાં આત્માને ઓળખવાની વાત હોય ત્યાં જુદે સંપ્રદાય ચલાવવાની વાત હોય જ નહિ. આ સ્તવન ઉપરથી આત્માનું ખરું ભાન થાય છે અને તે અતિ મહત્ત્વના પ્રશ્નને આ સ્તવનમાં ચર્ચવામાં આવેલ છે, તેને બરાબર સમજી તે પ્રમાણે જીવનક્રમ ગોઠવે એ સ્તવન સમજવાને હેતુ છે. નાળા ચ મુળી હોરું એવું શાસ્ત્રવચન છે. જ્ઞાન વડે મુનિ થવાય. એમાં જ્ઞાન જે કહ્યું છે, તે આત્મજ્ઞાન સમજવાનું છે. જે વસ્તુ જેવી હોય તેવી જણાવે, કૂતરાને જે કૂતરો જ કહે, તેમાં શરમ ન રાખે, તે સાચા સાધુ છે એમ જાણવું. બાકીના તે નાટક કરનારા છે એમ સમજવું. મોક્ષમાં જનાર અને ખર આત્માનંદ માણનાર તે જુદા જ છે અને તે સાચા શ્રમણના નામને રેગ્ય છે એમ જાણવું. (૬)
ઉપસંહાર આ રીતે આ અગત્યનું સ્તવન પૂર્ણ થયું. તેને પ્રધાન સૂર એ છે કે ચેતનને ચેતન તરીકે જાણો અને પછી તેમાં જ મસ્ત બનીને રહો. કર્મ પિનાનું ફળ આપે જ છે, એ જરૂરી હકીક્ત છે. પ્રાણ રાજા, રંક કે ભિખારી થાય તે તેનાં કર્મનું ફળ છે. પણ કર્મો અંતે પગલિક છે અને આત્માને આત્મા તરીકે સમજે એ જ્ઞાન જરૂરી છે. જ્યાં સુધી આત્માની આત્મા તરીકે જાણ ન થાય અને પુદુગળને પુદ્ગળ તરીકે ન ઓળખાય, ત્યાં સુધી બધાં ફાંફાં છે, અને એમાં આત્માને ઉદ્ધાર થતું નથી. આત્માના ઉદ્ધાર માટે આત્માને બરાબર ઓળખે જોઈએ. અને તે પુદ્ગળથી ન્યારે છે, એમ સ્પષ્ટ જ્ઞાન થવું બહુ જરૂરી છે. એવા ચેતન અને અચેતનના બરાબર ખ્યાલ વગર પ્રાણું ઘણું રખડ્યો છે. અત્યારે એ જાણવા-સમજવાની એને બરાબર તક મળી છે. તે આત્માને આત્મા તરીકે ઓળખી, પુગળને પુદ્ગળ તરીકે ઓળખવાની અને તેનું સાર-રહસ્ય જાણવાની આ તકને લાભ લેવાની ખાસ આવશ્યકતા છે. મળેલી તકને લાભ લેવો એ આ સ્તવનનો પ્રથમ સૂર છે. અત્યારે તે આ પ્રાણીને પૌગલિક પ્રેમ જો હોય તો ભારે નવાઈ લાગે. એ શરીરને પિતાનું માને, ઘરને ઘરનું ઘર માને અને સગાને પિતાનાં સગાં
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |