Page Text
________________
૧૪૨ ]
શ્રી આનંદઘન-ચાવીશી
ન થવા જોઇએ એ સ થા યાદ રાખવા જેવું છે અત્રે ત્રાસ' એવેા અર્થ કરવામાં તૃષા–તરસની ઉપમા આખી મારી જાય છે, એટલે આ સ્પષ્ટતા સાહિત્ય દૃષ્ટિએ કરવાનું અત્ર પ્રાસ`ગિક ગણ્યું છે.
,
6
હિંદી શબ્દકોષમાં ‘તરસ ' શબ્દના અર્થ આપતાં—કાટના, તરાસના આ પ્રમાણે અ આપી તેના દાખલામાં · પટત તૂન ઊંદર જ્યો. તરસે’–એ પ્રમાણે દાખલા મૂકયો છે. એ અથ બરાબર બેસે છે. આપના દર્શનની પ્રાપ્તિનું કામ જો થઈ જાય તો મારાં જનમ-મરણુ કપાઈ જાય, આ અ બરાબર બેસતા આવે છે અને હિંદી શબ્દ મારવાડી ભાષામાં વપરાય ત્યારે તે તે નરજાતિમાં વપરાય છે. આ રીતે અર્થ કરવામાં તરસન' શબ્દને એક આખા શબ્દ તરીકે ગણવાના છે અને એ નરાતિના શબ્દ કાપવા-ખલાસ કરવા–ના અથ માં નામ તરીકે વપરાયે છે. ઉપર પ્રમાણે છેલ્લા સૂચિત અ મને વધારે બંધબેસત અને સમીચીન જણાય છે.
જન્મમરણને ત્રાસ એટલો માટે છે અને રખડપાટાને થાક એવા આકરી છે કે દર્શનપ્રાપ્તિની આવી તલસના સવથા યેાગ્ય છે, કારણ કે દર્શીનપ્રાપ્તિ ખરાબર થાય ત્યારે તેને અંગે બીજી ગાથાના વિવેચનમાં પાંચ દૂષણો બતાવ્યાં તે જાય છે; તે ઉપરાંત પાંચ ભૂષણની પ્રાપ્તિ થાય છે તે વિચારવા લાયક છે. પાંચ ભૂષણ નીચે પ્રમાણે બતાવ્યાં છે; શરીર જેમ અલંકાર ઘરેણાંથી શાલે છે તેમ ધર્માંદેહ આ ભૂષણોથી શાલે છે ઃ—
•
(૧) + સ્થય ’—ચિત્તની ચપળતા દૂર થાય, ધર્માંમાં નિર્ણીત વિચાર ચાલુ રહે, અંતરની ગડમથલ અટકી જાય અને કોઇનો ચળાવ્યા પ્રાણી ચલિત ન થાય : આ પાકો નિષ્ણુય જીવને
ભારે લાભદાયક નીવડે છે.
(૨) ‘ પ્રભાવના ’—એ ધ`જીવનના મહિમા વધારે, એ આત્મધની પ્રસિદ્ધિ અને પ્રચાર કરે અને એની ઉપયેાગિતા જનતામાં પ્રસારી એ દનનું મૂલ્ય વધારે, જનતાના હાથમાં જાય તેવા તેના અનેક પ્રકારે વિસ્તાર કરે. આમાં ધમ દીપી નીકળે છે.
(3) ♦ ભક્તિ ?—જે વસ્તુ કે વિચારની પ્રાપ્તિથી પોતે માગ પર આવી ગયા તે તરફ બહુમાન થાય, તેના તરફ ખૂ" પ્રેમ થાય અને વ્યક્ત કરવા તેના દક દેવ કે તેના જીવતા પ્રતીક ગુરુ વગેરે તરફ રાગ થાય તેની સેવા થાય, તેનું બહુમાન થાય. આથી સદ્ગુણા વધારે દીપી નીકળે છે.
*
(૪) ‘ કુશળતા ’—ધ’વિચારણામાં કુશળતા; પરિકર્મિત બુદ્ધિબળથી માર્ગોને દીપાવવાની અને અન્યને માગે લઇ આવવાની કુશળતા.
(૫) • તીથ સેવા ’—તી એટલે તરવાની જગ્યા. દ્રવ્યથીતી ક્ષેત્ર અને ભાવથી સજ્ઞાન એ બાહ્ય અને આંતરક્ષેત્રની હૃદયપૂર્વક સેવા કરવી એ પાંચમું ભૂષણ છે.
આ પાંચે ભૂષણો આત્મશરીરને-દશનપ્રાપ્તિને–વધારે વધારે શેાભાવે છે, એને હૃદય સાથે જોડે છે અને બાહ્ય પ્રચાર કે આંતર સ્થિરતા દ્વારા એ સાને વધારે દીપાવે છે,
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |