________________
[૧૪૦
શ્રી આનંદઘન-વશી છે અને પિતાની મુરાદ પાર પડી એમ માની મનને મનાવી લે છે. એમાં એની તરશ છીપતી નથી; તારશે તે અમૃતપાન થાય ત્યારે જ છિપાય. બાકી વ્યવહારદર્શન કરી એ દર્શન પ્રાપ્ત થયું છે, એમ માને તે એની અથડાઅથડી મટતી નથી, અંદરની આત્મિક ભૂખ ભાંગતી નથી. અમૃતપાન
ક્યા અને કેવા દર્શનની પ્રાપ્તિથી થાય તે જીવનધન કરવા યોગ્ય છે. અને માલતી ફૂલે મેહવાની ભાવના રાખનારે બાવળથી રાચવું નહિ. અને ગંગાજળમાં રમવાની ઇચ્છા હોય એણે ખાડાના છિલ્લર જળમાં રાચી જવું નહિ. અમૃતપાન ક્યારે થાય તે શોધવા જેવું છે. અંશસત્ય તે ઘણી વાર વિષપાન જેવું નીવડે છે અને એને સર્વસત્ય માનવા જતાં પ્રાણીની ફસામણ થાય છે તે વાત આગળ જતાં સમજાશે.
- અનેકાંતવાદની ભૂમિકાની પ્રાપ્તિ માટે આગલા સ્તવનમાં “અભય, અદ્વેષ અને અપેદનાં વિશેષણે આપને જે ભવ્ય દશા જગવવા જિજ્ઞાસા જાગ્રત કરી હતી, તેને અત્ર અનેકાંત
સ્વરૂપદર્શનપ્રાપ્તિની તૃષાના આકારમાં આગળ કરવામાં આવી છે અને એ તૃષા આત્માને સંસારમાં રખડાવનાર ભૌતિક દર્શનની પ્રાપ્તિથી તૃપ્ત ન થાય એ અંદરને ગર્ભિત આશય છે, તે ખાસ સમજી રાખવા જેવો છે. એ દશા પરત્વે હજુ આગળ ઘણું વિચારણા થવાની છે. અમૃતપાન કેને કહેવું તે વાતનું અત્રે તે સ્પર્શજ્ઞાન છે. જિજ્ઞાસારૂપ અત્ર તેને બીજક્ષેપ થયેલ છે, વિશેષ વાત આગળ વિકાસના વધારામાં આવશે. અત્ર ધારણ માત્ર કરવામાં આવી છે. વિકાસની પ્રાથમિક દશાની અત્ર હજી શરૂઆત છે તે ધ્યાનમાં રહે. (૫) તરસ ન આવે હો મરણુજીવન તણો, સીજે જે દરિસણુકાજ; દરિસણ દુરલભ સુલભ કૃપા થકી, “આનંદઘનજી મહારાજ.- અભિનંદન. ૬.
અર્થ– આપના દર્શનની પ્રાપ્તિનું મારું કામ થઈ જાય, જામી જાય, તે મરણ જીવનના રખડપાટાને મને જે ત્રાસ થઈ રહ્યો છે તે ન રહે. (દૂર થઈ જાય). સાધારણ રીતે દશનપ્રાપ્તિ દુર્લભ છે, પણ આપશ્રી–આનંદઘન મહારાજ-ની કૃપાથી એ સુલભ છે. એટલા માટે (અભિનંદન) પ્રભુના-જૈનના સાચા દર્શનની અમે ઝંખના કરીએ છીએ.
- બે–તૃષાને તરસ મરણુજીવન જન્મમરણને પાર ન આવે, પાર ન પામીએ. જે દશનપ્રાપ્તિને કાજે સીજે તે એહવું દરસણ દુરલભ છે તે માટે તુજ કૃપા થકી સુલભ. આનંદઘન
પાઠાંતર–તરસપર. સીજે-સીઝે. કાજ-કાજિ. સુલભ-તું જ. દુરલભ-દુર્લભ. (૬)
શબ્દાર્થ–તરસ = ત્રાસ, હેરાનગતિ, પીડા, દુ:ખ, તૃષા અર્થ પણ થઈ શકે; તરસ એટલે કૃપા, દયા, રહેમ અર્થ પણ થાય. ન આવે = ન થાય. તરસન = કાપી નાંખવું તે, છેડો. મરણજીવન તણો = મરવાને અને જીવવાને, રખડપાટીને, આંટા મારવાને. સીજે = સીઝે, પાર પડે, સિદ્ધ થાય. દરિસણકાજ = દર્શન પ્રાપ્ત કરવાનો મુદ્દો, દર્શન મેળવવાને ઉદ્દેશ. દુરલભ = મુશ્કેલીથી મળે તેવું, દુર્લભ. સુલભ = સુલભ્ય, સહેલાઈથી મળે તેવું. કૃપા=મહેરબાની, દયા, રહેમનજર. આનંદઘન = આનંદના સમૂહ. મહારાજ = ભગવાન (ની); છઠ્ઠી વિભક્તિ. (૬)