Page Text
________________
૪ : શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન
[ ૧૩૯
સુયેાગ્ય છે. મતલબ કહેવાની એ આવે છે કે માત્ર ‘દર્શન'ની બૂમ માર્રવાથી દહાડો વળતા નથી. અમૃત પીવાની પાકી ઇચ્છા જાગી હાય અને પછી કડવું ઝેર જેવું પાણી મળે તે તેમાં કાંઇ તરશ છીપે નહિં અને ઠંડા પીણાના ઓડકાર આવે નહિ.
જ્યાં ત્યાં અવ્યવસ્થિતપણે આંટા મારવાથી દનની પ્રાપ્તિ ન થાય. એને માટે ખરુ સ્વરૂપ સમજવું હાય તા સમ્યક્ત્વની છ ભાવના વિચારી તષ અનુકૂળ દર્શનની શોધ કરવી ઘટે. સમ્યકત્વની છ ભાવના, આ પ્રકારો ખૂબ વિચારવા જેવા છે. એ ભાવના સમજવાથી દનની તલસના કેવા પ્રકારની હાવી જોઇએ તેના સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવી જશે :—
(૧) ધર્માં ‘ સલ ' સમ્યકત્વ છે. સાચી સદ્ગુણા છે, એવેા વિચાર કરવા એ પ્રથમ ભાવના છે. સાચા સમ્યક્ત્વ વગર માત્ર બાહ્ય વૃત્તિએ કે ગવÖના પાષણ ખાતર ક્રિયા કરે તે નકામી છે, અને અંતિમ ઉત્કૃષ્ટ લાભ કરનાર નથી એવી ભાવના કરી.
(૨) શુદ્ધ સમ્યકત્વ એ ધનગરનું દ્વાર છે. ધમ અને સમ્યક્ત્વના પરસ્પરના સંબંધને પ્રવેશદ્વાર સાથે સરખાવી, એ ભાવના પર આખા સમ્યકત્વની આલેાચના કરી એ રીતે સમ્યકત્વનું ચિંતવન કરવું એ ખીજી ભાવના છે.
(૩) અથવા ધર્મપ્રસાદનો પાયા સમિતિ છે, એ રીતે ચિંતવી ધમ-મહેલના ચણતરમાં સાચી સહણા વિવેકપૂર્વકની જોઇએ, તે સમ્યક્ત્વ-વિચારણાનો ત્રીજો પ્રકાર છે. કોઈ મંગલા પાયા વગર ઊભા ન રહે, તેમ ધમ પ્રાસાદનો પાયા સમ્યક્ત્વ છે, એ દૃષ્ટિબિન્દુથી સમતિની
ભાવના કરવી એ ત્રીજો પ્રકાર છે.
(૪) અથવા સમકિત તે ‘નિધાન’ છે, અખૂટ ખજાના છે અને એકસાથે એકઠા થયેલ ગુણગણની ખાણ છે, એ રીતે સમિકતની ભાવના કરવી એ ચાથેા પ્રકાર છે.
(૫) સમ્યકત્વના ‘આધાર’ શમ-ક્રમ-સ`વેગ છે, આ પ્રકારની વાસનાને આગળ કરી જેમ પૃથ્વી સ વસ્તુને આધાર આપે છે તેમ સમ્યકત્વની વાસના ઉપર સ` ધના આધાર છે, એ રીતે સમ્યક્ત્વ સંબંધી ટેકારૂપે વિચારણા કરવી એ પાંચમા ભાવનાના પ્રકાર છે.
(૬) અને સમ્યક્ત્વ અનેક ગુણાને ઝીલવાનું ભાજન છે, એમાં અનેક ચીજો-ગુણા સમાઈ જાય છે, એવી ભાવના એ સમ્યકત્વની વિચારણાના છઠ્ઠો પ્રકાર છે.
આ પ્રકારની ભાવના વિચારતાં દર્શનની ભાવના કેવા પ્રકારની હાવી જોઈએ તેના વિચાર બંધાશે. આવ. દનની ભાવના થઈ હાય, આવી વિશિષ્ટ કોટિની પ્રાપ્તિ માટે તીવ્ર ઇચ્છા અને તરસના થઈ હોય, તેને કુસકા કે ફોતરાં મળે એમાં એ કેમ રાજી થાય ? અને એમાં એને દહાડો શું વળે?
આ પાંચમી ગાથામાં દર્શનની તૃષ્ણાને ખૂબ બહુલાવી છે. એમાં અમૃતપાન અને વિષપાનને પણ સમજવા જેવાં છે. કોઈ કોઈ વાર પ્રાણી ફાંફાં મારીને પછી જે મળે તે લઈ લે
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |