________________
૧૩૪]
શ્રી આનંદઘન–વીશી દીર્ધદષ્ટિવાળા, નવયુગ અને પ્રાચીન યુગને સમજનાર અને ધર્મનાં પરસ્પરાવલંબી સૂત્ર અને વિધિઓને યથેચિત મૂલ્ય આપી અપનાવનાર ગુરુને ગ થવાની મુસીબત ભારે છે, એ વાત ખૂબ સમજી લેવા જોગ છે. (૩) - ઘાતી હંગર આડા અતિઘણા, તુજ દરિસણ જગનાથ;
ધીઠાઈ કરી મારગ સંચરું, સેંગૂ કેઈ ન સાથ. અભિનંદન. ૪
અર્થ–હે જગતના નાથ! મારા દેવ! તારા સાચા દર્શનની આડે આવનાર અનેક ઘાતી ડુંગર–પહાડો વચ્ચે પડેલા છે અને પકાઈ કરી કદાચ રસ્તે પડી જઉં, ચાલવા માંડું, તે માર્ગ દેખાડે તે કઈ સથવારો પણ નથી. ()
–ઘાતી કર્મરૂપી ઘણા ડુંગરા વચમાં પડ્યા છે, તમારું દર્શન પામવાને હે જગનાથ! પિતાની ધીઠાઈને અવલંબીને હઠાનુજોગે કરી તે માર્ગે સંચરુ તે કોઈ સાથે સાથીઓ -માર્ગ દેખાડનાર જ્ઞાતા પુરુષ–સાથે નથી. (૪)
વિવેચન–અને મારા નાથ ! તમારું દર્શન પ્રાપ્ત કરવાની આડે અનેક ડુંગરે પડેલા છે. દર્શનની આડે તે નાની સરખી ભીંત હોય તે પણ દર્શન અટકી જાય, તે તમારા સાચા દર્શનની આડે તે મેટા મોટા ડુંગરે દેખાયા કરે છે. અત્યાર અગાઉ ઉપર રજૂ કરેલ ડુંગરેને સંગ્રહ આ પ્રમાણે થાય?
૧. મતવાળાને પોતાના મત સ્થાપવાનો આગ્રહ ૨. સામાન્ય રીતે દર્શનપ્રાપ્તિની દુર્લભતા. ૩. નિર્ણય પર આવવાની તેથી પણ વધારે મુશ્કેલી. ૪. મદના નશા તળે અને અંધકારની અસર તળે સ્વરૂપદર્શનની અશક્યતા. ૫. ન્યાય–તકની દલીલબાજીની જટિલતા. ૬. નયવાદની દુર્ગમતા. ૭. ગુરુગમની મુસીબત. ૮. સાચા માર્ગદર્શકની ગેરહાજરીને પરિણામે આગમવાદમાં જામી પડેલે વિષવાદ.
આટલા ઘાતી ડુંગરની વાત કરી. તે ઉપરાંત દર્શનની આડે આવનારા અનેક ઘાતી ડુંગરો માર્ગમાં પડેલા છે. જ્ઞાનાવરણીય કર્મો, દર્શનાવરણીય કર્મો, દર્શન મેહનીયની વિપુલતા અને અંતરાયકર્મો–એ પ્રત્યેક અને એ પ્રત્યેકના પેટાવિભાગો મેટા ડુંગર જેવા છે.
પાઠાંતર–ધાતી – ઘાતિયાં. ડંગર - ડુંગર હે. દરિસણ – દરસણ. મારગ – મારગિ. સાંચરું – સાંચરું. (૪)
શબ્દાર્થ—ઘાતી = અડચણ કરનારા, વિન કરનાર; કમનું વિશેષણ, જૈન પારિભાષિક શબ્દ છે (વિવેચન જુઓ). ડુંગર = પર્વત, આડે આવતી ચીજ, આડા = વચમાં, અતિઘણા = ઘણા વધારે, ખૂબ સંખ્યામાં. તુજ = તારા, તમારા. દરિસણ = દર્શન, સ્વીકાર, ભાવશ્રદ્ધા, ભેટ, અવલોકન, જગનાથ = દુનિયાના પ્રભુ, ભગવાન. ધીઠાઈ = ધૃષ્ટતા, બેશરમીપણું, ખંઘાઈ, બેદરકારી. કરી = સ્વીકારી, અમલમાં મૂકી. મારગ = રસ્તે. સંચરું = ચાલી નીકળું, કૂચ કરે, સેંગુ = માર્ગ બતાવનાર, રસ્તો દેખાડનાર, ભૂમિ, સાથી. (આ શબ્દ ગુજરાતી, હિંદી કે સંસ્કત કેષમાં નથી; પ્રચલિત લાગે છે.) કેઈ = ગમે તે એક. સાથ = સબત, સથવારામાં. (૪).