Page Text
________________
૪: અભિનંદન જિન સ્તવન
[૧૩૫ ઘાતી ડુંગર ”—ઘાતી” એટલે વિન કરનાર અને ડુંગર” એટલે પહાડ. એટલે એના જેવાં મોટાં, આકરાં આવરણે એ અર્થ સમજાય છે. અનેક આવરણે માર્ગમાં આડાં પડ્યાં છે, ત્યાં મારી દર્શન કરવાની કે આપને સાચે સ્વરૂપે ઓળખવાની તૃષા કેમ તૃપ્ત થાય? જ્ઞાનાવરણ કર્મના ડુંગરા આપને સાચે સ્વરૂપે સમજવા ન દે, કાંઈક ઝાંખી થવાની તક મળે ત્યાં વાદવિવાદ કે હેત્વાભાસની ઝપટમાં નાંખી દે, પૂરતી સમજણને અભાવે શંકા-કખામાં કે એકાંત ગ્રાહમાં સપડાવી દે. આવા ઘાતી ડુંગરેના થડા દાખલાઓ ભેગીરાજે પિતે આપ્યા છે તે પૂરતા છે. અને તે ઉપરાંત ઘાતી ડુંગરની સંખ્યા ઘણી મોટી છે. રાગદ્વેષનાં કંઠે, મતના આગ્રહો, બુદ્ધિના દુરુપયોગ અને સર્વથી વધારે સાંસારિક દશા તરફનું આકર્ષણ દર્શનની આડે આવે છે અને સાચા દર્શનનું ભાન થવા દેતાં નથી. '
જૈનને કર્મને સિદ્ધાંત આ “ઘાતી” શબ્દને પારિભાષિક બનાવે છે. કર્મના બે વિભાગ પાડવામાં આવે છે: ઘાતી અને અઘાતી. ચેતનના મૂળ ગુણ જ્ઞાન દર્શનચારિત્રવીર્ય.ઉપગ વગેરેને પરિપૂર્ણ કે ઓછો-વધતે ઘાત કરે તે ઘાતી કર્મો કહેવાય છે. તેના ચાર પ્રકાર બતાવ્યા છે: જ્ઞાન-જાણપણાને વધતેઓછે કે સંપૂર્ણ ઘાત કરે તે જ્ઞાનાવરણીય કર્મ. સામાન્ય બધા
અટકાવે તે દર્શાવરણીય કર્મ. બુદ્ધિને ચક્કરમાં નાખી રાગદ્વેષને આશ્રય કરાવી મનેવિકાર દ્વારા, કષાય દ્વારા, વેદોદય દ્વારા વર્તન (ચારિત્ર) પર અસર કરે તે ચારિત્રમેહનીય અને ખૂદ દર્શનની આડે આવે તે દર્શનમેહનીય એ ત્રીજુ અતિ આકરું મેહનીય કર્મ. અને ચેતનની શક્તિને ખીલવા ન દે તે અંતરાય ક. આ ચારે ઘાતી કર્મો દર્શનની આડે મોટા ડુંગરાની જેમ પડેલાં છે. બાકીનાં અઘાતી કર્મો વેદનીય, આયુષ્ય, નામ અને ગોત્ર એ સંસારમાં રખડાવનાર તે જરૂર છે, પણ એ ચેતનના મૂળ સ્વભાવને ઘાત કરનારાં નથી. આ કર્મગ્રંથના સ્વતંત્ર વિષય પર જ ઉલલેખ કર્યો છે. અહીં કહેવાની બાબત એ છે કે એ ઘાતી કર્મો દર્શન પ્રાપ્ત થવા દેતાં નથી. અને તેવા ઘાતી ડુંગરે બે-ચાર-પાંચ નથી, પણ અતિ ઘણા છે. પણ મારે તે એ રસ્તે જવું જ છે. મેં અજિતનાથ મહારાજને પંથડે નિહાળવાનો સંકલ્પ કર્યો છે અને સંભવનાથ ભગવાનની સેવના કરવા માટે ભૂમિકાશુદ્ધિ કરવાના પ્રસંગો જાણી લીધા છે. એટલે હવે મને દર્શનને માર્ગે ચઢવા આકાંક્ષા થઈ છે, મને એ દર્શનની અનેકાંત, પદ્ધતિ અને ચેતનની મૂળ દશાએ એ તરફ આકર્ષ્યા છે, ત્યારે હવે આ ઘાતી ડુંગરે આડા આવે છે, અને મને દર્શન થવા દેતા નથી. ત્યારે માર્ગદર્શનને અંગે હવે તે એક માર્ગ રહે છે અને તે એ કે થવાનું હોય તે થાય, હું તે ગમે તેમ કરીને રસ્તે મેળવી લઉં. જ્યારે પ્રાણીને ચારે તરફ મુસીબતે લાગે છે, ત્યારે પછી એ ગમે તેમ કરીને કાર્ય સાધવાની લતમાં પડી જાય છે અને ત્રાગું કરવાની લાઈન ઉપર ઊતરી જાય છે. મુમુક્ષુ કહે છે કે આવી કોઈ જબરદસ્તી કરી આ રસ્તે સંચાર કરું તે તેમાં પણ અગવડ છે; તે હવે બતાવે છે,
૧. જુઓ મારો “જૈન દૃષ્ટિએ કમ ' નામક લેખ.
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |