Page Text
________________
ઉપાધ્યાય યશોવિજયનું જીવનવૃત્ત સંશોધનાત્મક અભ્યાસ [ ૩૧
આમ છતાં યશોવિજયજીના ઘણા ગ્રંથોનો ગુજરાતમાં ઝાઝો અભ્યાસ થયો હોય એવું દેખાતું નથી.
પ્રશસ્તિ
યશોવિજયજીની પ્રતિભાને થોડી પણ ભવ્ય અંજલિ અપાઈ છે. એમને આચાર્યપદ ન મળ્યું પણ સંપ્રદાયે એમને ગણિ તથા ઉપાધ્યાય કે વાચક કે પાઠક) પદથી વિભૂષિત તો કર્યા જ. કાશીના પંડિતોએ એમને ‘તાર્કિક' ‘ન્યાયવિશારદ ને ‘ન્યાયાચાર્યનાં બિરૂદો આપી વધાવ્યા. સુજસ.એ એમની અસાધારણ વિદ્વત્તાની વળીવળીને પ્રશસ્તિ કરી છે અને તેમને કળિયુગના શ્રુતકેવલી, કુલી શારદા (મૂછાળી સરસ્વતી), તથા હરિભદ્રના લઘુ બાંધવ - લઘુ હરિભદ્ર તરીકે ઓળખાવ્યા છે. હરિભદ્રસૂરિની જેમ એ અજૈન દર્શનના પણ પ્રકાંડ પંડિત હતા. અને એમાંથી ઈષ્ટ અંશો એમણે સ્વીકૃત કર્યા છે તેથી એમને લઘુ હરિભદ્ર કહેવામાં સાર્થકતા છે. માનવિજયગણિએ પણ એમને શ્રુતકેવલીનો અવતાર કહેલા.
નવ્ય ન્યાયને ગુજરાતમાં આણનાર, પડ્રદર્શનવેત્તા. સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, હિંદી, રાજસ્થાની, ગુજરાતી એ સર્વ ભાષાઓમાં તથા કાવ્ય, છંદ, અલંકાર, વ્યાકરણ, દર્શન એ સર્વ વિદ્યાઓમાં મહત્ત્વનું અર્પણ કરનાર ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી માત્ર જૈન વિદ્વત્તાના જ નહીં પણ હેમચન્દ્રાચાર્ય પેઠે, ગુજરાતી વિદ્વત્તાના મહાન પ્રતિનિધિ છે. ભારતભરના સંસ્કૃત વિદ્વાનોમાં પણ એમનું ઉજ્જવલ સ્થાન છે. સંદર્ભગ્રંથો
લેખમાં વાપરેલા સંક્ષેપોનો કૌંસમાં નિર્દેશ કર્યો છે. લેખમાં સંદર્ભ આપતી વેળા જૈસાઇતિહાસ, જૈનૂકવિઓ., ગુસાકોશ. જેવા ગ્રંથોના પૃષ્ઠક નોંધ્યા નથી, કેમકે ત્યાં એ વર્ણાનુક્રમણી પરથી પ્રાપ્ય છે. નીચેના ગ્રંથો ઉપરાંત શ્રી યશોદેવસૂરિજીએ અત્યંત સદ્ભાવપૂર્વક મોકલેલ ઉપાધ્યાય યશોવિજયના સંસ્કૃત ગ્રંથોના આરંભ-અંતનો પણ લેખમાં ઉપયોગ થયો છે.) આત્માનંદપ્રકાશ, વર્ષ ૧૩ અં.૬ – જૈન ઐતિહાસિક સાહિત્ય, જિનવિજય; વર્ષ
પ૪ અં.૧-૩ – "વિક્રમ સંવત ૧૭૧૭નું માફીપત્ર, હીરાલાલ કાપડિયા. ગુજરાતનો રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક ઈતિહાસ, ખંડ ૬, સંપા. રસિકલાલ છો.
પરીખ, હરિપ્રસાદ ગં. શાસ્ત્રી, ૧૯૭૯. (શ્રીમાનુ યશોવિજયોપાધ્યાય વિરચિત) ગૂર્જર સાહિત્ય સંગ્રહ, ભા.૧, ૧૯૩૬,
ભા.૨, સંપા. શ્રી જૈન શ્રેયસ્કર મંડળ, ૧૯૩૮. (ગૂસાસંગ્રહ.). ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૧, સંપા. જયંત કોઠારી અને અન્ય ૧૯૯૧.
(ગુણાકોશ.) જૈન ઐતિહાસિક ગૂર્જર કાવ્યસંચય, સંપા. જિનવિજયજી, ૧૯૨૬. જૈન ઐતિહાસિક રાસમાળા, ભા.૧, સંપા. મોહનલાલ દલીચંદ દેશાઈ, સં.
૧૯૬૯.
| SR No. | 005729 |
| Book Title | Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |