Page Text
________________
ઉપાધ્યાય યશોવિજયનું જીવનવૃત્ત : સંશોધનાત્મક અભ્યાસ ] ૧૫
આદર્શ તૈયાર કરવાનું માથે લીધું. પ્રત પાછી આપવાની ઉતાવળ હશે તેથી ૧૮૦૦૦ શ્લોકપ્રમાણના આ મહાકાય ગ્રંથની ૩૦૯ પાનાંની બીજી નકલ પંદર દિવસમાં જ કરી નાખવામાં આવી. સં.૧૭૧૦ના પોષ વદ ૧૩ને દિવસે કામ પૂરું થયું. આ કામમાં એમને ગુરુ નવિજય, જયસોમ પંડિત, લાભવિજયગણિ, કીર્તિરત્ન, તત્ત્વવિજય અને વિવિજયની સહાય મળી, પણ ૭૩ પાનાં (લગભગ ૪૮૦૦ શ્લોકપ્રમાણ) એમના પોતાના જ હસ્તાક્ષરમાં મળે છે. (પ્રતની પુષ્પિકા, જંબૂવિજયજી, યશોસ્મગ્રંથ., પૃ.૩૪-૩૫ તથા પુણ્યવિજયજી, યશોસ્મગ્રંથ., પૃ.૨૫૯-૬૦)
યશોવિજયનું આ એક વિદ્યાસાહસ હતું. એમાં એમનો ઊંડો વિદ્યાપ્રેમ પ્રતીત થાય છે. પોતાના ગુરુ અને સાથી-સાધુઓના એમણે કેવા સ્નેહાદર પ્રાપ્ત કર્યા હતા તે પણ આ ઘટનામાં જોવા મળે છે.
યશોવિજયજી કાબેલ લહિયા હતા ને પ્રતલેખનનો એમને રસ હતો તે દેખાઈ આવે છે. એમના ઘણા ગ્રંથોની એમણે પોતે લખેલી પ્રતો મળી આવી છે. આટલી સ્વહસ્તલિખિત પ્રતો અન્ય કોઈ રચયિતાની ભાગ્યે જ હશે.
વાચક/ ઉપાધ્યાયપદ
ઉપાધ્યાયપદ આપવાની અમદાવાદના સંઘની વિનંતી વિજયદેવસૂરિએ મનમાં રાખી. તે પછી, સુજસ. વર્ણવે છે કે યશોવિજયજીએ વીસ સ્થાનકની ઓળીનું તપ કર્યું અને તે વખતે જયસોમ વગેરે પંડિતોએ એમની સેવાશુશ્રુષા કરી. આ પછી વિજયપ્રભસૂરિએ સં.૧૭૧૮માં યશોવિજયજીને વાચકપદવી આપી.
ઉપાધ્યાયપદનું વર્ષ સં.૧૭૧૮ માત્ર સુજસ. આપે છે. પણ એ અન્ય રીતે સમર્થિત થાય છે. યશોવિજયજી સં.૧૭૧૭ સુધીની કૃતિઓમાં પોતાને વાચક કે ઉપાધ્યાય તરીકે ઓળખાવતા નથી, તે પછી જ પોતાના નામ સાથે એ પદ જોડે છે. એટલે સં.૧૭૧૭ સુધી એ પદ એમને મળ્યું નથી અને વાચકપદના નિર્દેશવાળી રચનાસંવત ધરાવતી પહેલી કૃતિ ‘સાધુવંદના’ સં.૧૭૨૧ની છે એટલે તે પૂર્વે એમને વાચકપદ મળી ચૂક્યું છે એમ નક્કી થાય છે. આમ વાચકપદ સં.૧૭૧૮થી ૧૭૨૧ના ગાળામાં ગમે ત્યારે અપાયેલું હોઈ શકે, પણ સુજસ.એ આપેલા સં.૧૭૧૮ એ વર્ષ સામે કશો બાધ રહેતો નથી. ઊલટું, એ ઘણું સંભવિત લાગે છે.
વીસ સ્થાનકનું તપ યશોવિજયજીએ અવધાનપ્રયોગ પછી તરત અમદાવાદમાં જ કર્યું કે તે પછી કોઈ સમયે, તેમજ આ તપ પછી તરત એમને વાચકપદવી આપવામાં આવી કે તે પછી કોઈ સમયે એ વિશે સુજસ.માં કોઈ સ્પષ્ટતા નથી. પણ વિજયદેવસૂરિને વિનંતી અને વિજયપ્રભસૂરિને હસ્તે વાચક-પદવીનું પ્રદાન એ હકીકતો જોતાં એને સમયગાળો થોડાંથોડાં વર્ષોનો પણ અભિપ્રેત હશે એમ સમજાય છે. સં.૧૭૧૦માં ‘નયચક્રવૃત્તિ’ના લેખનમાં પંડિત જયસોમ પાટણમાં યશોવિજયજીની સાથે હતા તેથી ઓળીતપની આરાધના
| SR No. | 005729 |
| Book Title | Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |