Bharat Bahubali Mahakavyam

SR No.: 005718
Original Sutra Author: N/A
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Vishvakalyan Prakashan Trust Mehsana
Publication Year: 2000
Total Pages: 288
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 72

अविमृश्य करोति यः क्रियां, बहुधा सोऽनुशयीत' तत्फले । ગુણ ઘનિ નાભિ વના, વિન મને વિચીત વિ વતી? રજા ' જે કોઈ વિચાર કર્યા વિના (વગર વિચારે) પ્રવૃત્તિ કરે છે, તેને ભવિષ્યમાં ઘણું પસ્તાવાનું થાય છે. યુદ્ધભૂમિમાં બળવાન યોદ્ધાની ધનુષ્યની કમાન જો તૂટી જાય તો તેની શું દશા થાય ? તેનું બળ ત્યાં કામ આવતું નથી.
अहमेव करोमि दुर्नयं, यदि तर्हि प्रकरोति को नयम् ।
शुचये सुरवाहिनीरजलं, जगतामस्ति तदेव साम्प्रतम् ||२५।। જો હું પોતે જ અન્યાય કરું તો પછી બીજું કોણ ન્યાય કરનાર છે? ગંગા નદીનું જળ લોકોને પવિત્ર કરવા માટે છે અને તે જ ઉચિત છે.
नृपनीतिलताऽधिरोपिता, जगदावाल पदे मयाद्य सा ।
बलिबन्धुवधैकपशुना, कथमुच्छिद्यत एव मूलतः ।।२६।। જગતરૂપી ક્યારામાં રાજનીતિરૂપી લતાઓનું મેં મારી જાતે જ આરોપણ કર્યું છે. એ જ રાજનીતિરૂપ લતાને આજે પરાક્રમી બંધુના વધરૂપી કુઠાર (કુહાડો) વડે મૂળમાંથી કેવી રીતે ઉખાડી શકું?
सुलभा हरिणीदृशः श्रियः, खलु राज्यस्थितयोप्यदुर्लभाः । न हि बन्धुरवाप्यते पुनर्विधुरे तिष्ठति यो वृतीयितुम् ।।२७।। આ સંસારમાં સુંદર સ્ત્રીઓ, સંપત્તિ મળવી સુલભ છે. અરે, રાજ્યની પ્રાપ્તિ પણ સુલભ છે, પરંતુ ભાઈ મળવો અતિ દુર્લભ છે, કે જે સંકટ સમયે આપણને ઘેરીને ઊભો રહે !
न हि तातकुलं कलक्यते, विशदं बन्धुवधेन सांप्रतम् । '
તે નિભાવે સુધા, વિન એ ઘૂમરે વનમ્? રિટા હું ભાઈનો વધ કરીને પિતાજીના નિર્મળ અને પવિત્ર કુલને કલંકિત નહીં કરું! કોણ એવો પુરુષ હોય કે જે સુધા સમાન ઉજ્જવળ ઘરને ઘુમાડાથી મલિન કરે?
अजितेऽपि जितेऽपि बान्धवे, मम वाच्यं स्फुरतीति भूतले ।
कलिताखिलभूमिभृन्नयो, भरतेशोऽकृत बन्धुविग्रहम् ।।२९ ।। વિજય અથવા પરાજય ભાઈ પર મેળવું પરંતુ સારાયે જગતમાં મારી તો નિંદા થવાની કે સમસ્ત રાજનીતિના જાણકાર ભરતાધિપતિ ભરતે પોતાના જ ભાઈની સાથે યુદ્ધ કર્યું.
૧. અનુરો-પાપતિ | ૨. વાગ્નિી-ગંગાનદી . સાહિતે ! ૪. આવા-છોડની ચારે બાજુ પાણી ભરવા માટે બનાવેલા કયારા - (સ્થાનિવનિવિનિમવા સ્થાન
મે કાલા) ૫. વિપુ-ટ્ટ | ૬. વૃધિતુ-રિરિવારિતુનું !
:
શ્રી ભરતબાહુબલિ મહાકાવ્યમ્ ૦ ૫૬