________________
જ્ઞાતપુત્ર શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
જિનમૂર્તિઓ ત્રણ પ્રકારની જોવાય છેઃ (૧) પદ્માસનવાળી, (૨) ૧અર્ધ-પદ્માસનવાળી અને (૩) કાયાત્સર્ગસ્થ પહેલી એ પ્રકારની મૂર્તિએ બેઠેલા તીથ કરની હેાય છે તે ત્રીજા પ્રકારની મૂર્તિ ઊભા રહેલા તીર્થંકરની હોય છે. આ ત્રણે પ્રકારની મૂર્તિઓને લાંછન હોય છે પરંતુ એ જાઘ ઉપર નહિ કિન્તુ અન્ય સ્થળે હોય છે. પહેલા બે પ્રકારની જિનમૂર્તિ આને લાંછના પલાંઠીની નીચેની બેઠકમાં વચ્ચેાવચ્ચ હાય છે જ્યારે ત્રીજા પ્રકારની જિનમૂર્તિઓને એ પગ જે બેઠક ઉપર ટેકવેલા હાય છે એ બેઠકની વચમાં હાય છે.
અહીંની શ્રાવક શેરીમાંના ચન્દ્રપ્રભસ્વામીના દેરસરમાં જ્ઞાનવિમલસૂરિએ વિ. સ. ૧૭૮૦માં પ્રતિષ્ઠિત કરેલી પદ્માસનવાળી ધાતુની એક સળંગ મૂર્તિ છે. એ આદીશ્વરની છે અને એને તા લાંછન છે પરંતુ એમના ખેાળામાં જે ૪અન્ય તીથંકરની આવી મૂર્તિ ભાગ્યે જ જોવાય છે. આવી એક મૂર્તિ અકાલામાં એક ગૂડીવાડા સ્ટેશન નજીકના સ્થળમાં, ખેડભેાઇમાં, એ ભદ્રાવતી ( ભાંડક )માં, બે બેઝવાડા નજીકના સંગ્રહસ્થાનમાં અને કેટલીક કુપ્પાકછમાં છે.
1.
૨. તીર્થંકર જે રીતે સમવરસણુમાં બેસીને દેશના આપે છે તેવી એમની પ્રાચીન મૂર્તિ ક્રાઇ સ્થળે છે ખરી અને હોય તે તે કાં ?
તીર્થંકરની અલકારથી યુક્ત મૂર્તિ પટણામાં હેાવાનું સાંભળ્યું છે. ૩. આવી ક્રાઇ ક્રાઇ જિનમૂર્તિ લાંછન વિનાની પણ જોવાય છે. દા. ત. અહીં ગેાપીપરામાંના શીતલનાથના દેરાસરના ભાંયરામાંની
66
..
સહસ્ત્રકૂણા પાર્શ્વનાથ ” તરીકે ઓળખાવાતી મૂર્તિ.
૪. આ મહાવીરસ્વામી હશે.
