________________
વિભુ વર્ધમાનની વિશિષ્ટતાએ
૧૭૩
ઊલટે વધારે કે ધાતુર બની તેમના ઉપર તે વેશ્યા મૂકે છે. તેઓ ત્યાં ને ત્યાં ભસ્મીભૂત થાય છે. પિતાની લશ્યાની શક્તિથી ગર્વિષ્ઠ બનેલા ગોશાલક ફરીથી પ્રભુની નિર્ભર્સના કરે છે. પ્રભુના અન્ય શિષ્ય શ્રી સુનક્ષત્ર તેને શિક્ષાવાચન કહે છે અને એના બદલામાં ગોશાલક તરફથી તેમને તે જલેશ્યાની પ્રસાદી મળે છે. તેઓ પણ ત્યાં જ બળીને ભસ્મ થાય છે. ફરીથી ગોશાલક પ્રભુને કઠેર વચને કહે છે. દયાળુ પ્રભુ તેને કર્મબંધ ન થાય તેમ વર્તવા સમજાવે છે પરંતુ એનું પરિણામ એ આવે છે કે અતિશય કેધી બની તે તેમના ઉપર અત્યંત ભયંકર તેજલેશ્યા મૂકે છે. પરંતુ તે તેલેશ્યા પ્રભુની પ્રદક્ષિણા કરી ગશાલકના જ દેહમાં પ્રવેશે છે. આથી એ સંતપ્ત બને છે. આ ગોશાલકનું પણ પ્રભુ કલ્યાણ ઈચ્છે છે. જીવના જોખમે પણ પ્રભુએ કરેલે સત્યને પ્રકાશ, કટ્ટા શત્રુ ઉપર પણ તેમની ભાવદયા ઈત્યાદિ અનેક વિશિષ્ટતાઓના ઉપર આ પ્રસંગ પ્રકાશ પાડે છે. . (૧૦) ત્રિપૃષ્ણા ભવમાં પોતે ચીરી નાંખેલે સિંહ જે આ વખતે ખેડૂત તરીકે જન્મ પામ્યા હતા તેને પ્રતિબંધ પમાડવા મહાવીરસ્વામી પિતાના પ્રથમ શિષ્ય શ્રીઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ ગણધરદેવને મોકલે છે. એ ખેડૂત ગૌતમસ્વામીના ઉપદેશથી બંધ પામી દીક્ષા લે છે પરંતુ મહાવીર પ્રભુ નજરે પડતાં રજોહરણ મૂકી નાસી જાય છે.
આ પ્રમાણે એક અપમાનજનક પ્રસંગે ઉપસ્થિત થવા દેવામાં પ્રભુએ શી સાર્થકતા જોઈ હશે? એ જ કે સાંસારિક વાસનાને વિદારનાર, ભવનિર્વેદને સતેજ કરનાર, માર્ગાનુસારિતાદિ આત્માભિમુખતાને પ્રકટાવનાર અને ટૂંકમાં કહીએ તે સમસ્ત
