________________
મહાવીરસ્વામીના જીવનની વિશિષ્ટ ઘટના ૧૬૩ જીની પ્રથમ દેશના ખાલી ગયાના આ કેવા અદ્દભુત પ્રસંગ ગણાય !
આ પ્રમાણે પ્રથમ દેશના દ્વારા સર્વાંત્તમ પરિણામ ન આવી શકયું તેથી ફરીથી દેશના ન જ આપવી એવા વિચાર ઉપર નહિ આવતાં તેએ બીજી વાર અન્યત્ર દેશના આપે છે અને તેનું પરિણામ અત્યંત આશ્ચય કરી આવે છે. બ્રાહ્મણુંમન્યની કુટિલતાના પોષક અને તેમની સ્વચ્છંદતાના સાધક યાને નિરાધાર પશુઓના-અરે માનવાના બલિદાનરૂપી વૃક્ષાને નિમૂળ કરવાને માટે જાણે એ કર્મવી૨ની આવશ્યકતા ન હાય તેમ લગભગ સમસમયે એક જ ક્ષેત્રમાં- મગધ' દેશમાં અવતરેલા એ મહાત્માએ યુદ્ધ અને મહાવીર પૈકી મહાવીર ચૌદ વિદ્યાના પારંગત, ચાર વેદોમાં નિષ્ણાત, પેાતાને ‘સજ્ઞ' તરીકે ઓળખાવનારા એવા અગ્યાર વિપ્રવર્યાને પેાતાના-જૈત શાસનના અનુયાયી અનાવે છે એટલું જ નહિં, પણ તેમને પેાતાનું તીર્થ સાંપે છે.
આ કેવી ઘટના કહેવાય ! સમ્રાહ્મણુ તરફની તેમની ન્યાય— વૃત્તિ ખરેખર ઝળકી ઊઠે છે. આ ઉપરાંત વૈદ્ય પ્રતિ તિરસ્કારની કે તુચ્છ દ્રષ્ટિએ ન અવલોકન કરતાં તેના અર્થ કરવામાં ભૂલ થાય છે એમ વદનારા શ્રીમહાવીરની સમદ્રષ્ટિતાના સ ંધમાં આથી વિશેષ જવલંત ઉદાહરણ કાંથી મળશે ?
પેાતાને અસર્વજ્ઞ ઠરાવવાને- પરાસ્ત કરવાને માટે આવી ચડેલા એવા અગ્યાર અગ્યાર પ્રતિભાની પરાકાષ્ઠારૂપ બ્રાહ્મણ્ણાને પણ પ્રભુ પેાતાના મનાવી શકયા- સન્માર્ગના ઉપાસક બનાવવામાં સફળ થયા તેનું શું કારણ છે ? મને તે તેમની ઉપદેશ સ્થાપવામાં ગ્રહણ કરેલી પ્રતિપાદન-શૈલીનું અને સ્યાદ્વાદ-દૃષ્ટિનું