________________
[ ૧૦ ] શું શ્વેતાંબર મત પ્રમાણે પણ શ્રી મહાવીર સ્વામી અવિવાહિત રહ્યા હતા?
જૈન તેમ જ અજૈન વિદ્વાને એ વાતથી સુપરિચિત છે કે મહાવીરસ્વામીના જીવનવૃત્તાંત પરત્વે શ્વેતાંબર અને દિગંબર કેટલીક બાબતમાં ભિન્ન ભિન્ન મત ધરાવે છે. આવી એક બાબત મહાવીરસ્વામીએ લગ્ન કરેલું કે નહિ તે પણ છે. અત્યાર સુધીના મારા અભ્યાસ ઉપરથી મને એમ વિશ્વાસ બેઠે છે કે કઈ પણ વેતાંબરીય કૃતિમાં એઓ અવિવાહિત હતા એ ઉલેખ નથી. હાલમાં પંડિત નાથુરામ પ્રેમીએ રચેલા જૈન રાહ્ય ર તિહાર નામના હિંદી પુસ્તકમાં ૨૮૫માં પૃષ્ઠમાં સૂચવાયા મુજબ કઈ એક વિદ્વાને પં. નાથુરામને એવી માહિતી આપી છે કે શ્વેતાંબર સંપ્રદાયના એક પ્રાચીન ગ્રંથમાં મહાવીરસ્વામીને અવિવાહિત કહ્યા છે. સદ્ભાગ્યે આ જ પુસ્તકના પ૭રમા પૃષ્ઠમાં એ પ્રાચીન ગ્રંથ તે આવશ્યકનિર્યુક્તિ (આવસ્મયનિજજુત્તિ) છે એ નિર્દેશ છે તેમ જ પ્રસ્તુત ઉલ્લેખ તેની રરરમી ગાથામાં હોઈ તે ગાથાને પણ સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરાયેલ છે. આ ૨૨૨મી ગાથા તેમ જ એની પૂર્વેની ૨૨૧મી ગાથા ત્યાં નીચે મુજબ અપાયેલી છે –
वीरं अरिट्रनमि पासं मल्लि च वासुपूज्जं च। एए. मुत्तूण जिणे अवसेसा आलि रायाणो ॥ २२१ ॥'
૧. આ સંબંધમાં તિલેયપત્તિના ચતુર્થ અધિકારની નિમ્નલિખિત ૬૭૦મી ગાથા વિચારી શકાય :
"जेमि मल्ली वीरो कुमारकालम्मि वासुपुज्जो य । વાનો વિ જરિતા સેનાના જ્ઞાનમમ છે ૬૦૦ છે ”
