________________
વિભુ વધ”માનની વૈગ્રહિક વિભૂતિ
એટલું તેા સાન્નિત થાય છે કે એ સમયના લેાકેા મૂત્તિકળાથી પરિચિત હતા. વિશેષમાં એ દિશામાં ઇ. સ. પૂ. ૫૦૦ વર્ષ પૂર્વ ઘણી ઉન્નતિ થઇ હતી એમ બૌદ્ધ ધાર્મિક ગ્રંથા, પાણિનિકૃત અષ્ટાઘ્યાચી વ્યાકરણ ( ૫-૩-૯૯ )ના મહાભાષ્યમાં સૂચવેલ સ્કન્દ અને શિવની મૂર્તિ એના ક્રય-વિક્રય સંબંધી ઉલ્લેખ વગેરે ઉપરથી જણાય છે. પ્રે। સ્ટેનકાના (Stenkonow)ને * Note on the use of images in ancient India ” નામના લેખ પશુ આ સબંધમાં પ્રકાશ પાડે છે.
"
૧૦૯
ચિત્રાક્ષરના ઉત્પત્તિસ્થાન તરીકે મિસર’દેશના ઉલ્લેખ કરાતા જોવાય છે આનંદની વાત રજૂ કરતી વેળા લેાકા ચતુરાનું ચિત્ર ચિતરી તેના હાથમાં ઝાંઝ આપતા હતા અને દુઃખ પ્રદશિત કરવા માટે માથા ઉપર હાથ રાખતા હતા. પછીના સમયમાં આના આધારે ધ્વન્યાત્મક અક્ષરાના આવિષ્કાર થયાનું કહેવાય છે. જેમકે હાથના નમૂના ઉપરથી ‘હુ’, ‘ ઇંગલ ' ( eagle ) પક્ષી ઉપરથી ‘ ઇ ’ ઇત્યાદિ. ચીનાઓના અક્ષરા એક પ્રકારના ચિત્રત્મક અક્ષરો છે.
,
આ પ્રમાણે લેખનેા પ્રારંભ કરવાનું કારણ એ છે કે કેટલાક જૈને
'મ
૧. ચાર નિશ્ચે સમજાવતી વેળા વાચકવર્ય ઉમાસ્વાતિએ આના ઉલ્લેખ કર્યાં છે. જુએ તત્ત્વાર્થાધિગમસુત્ર (અ. ૧, સુ ૫)નું ભાષ ( ? ૪૪ ),
૨. ચીના લેાતી ભાષામાં પારંગત બનવા માટે લગભગ ૧૫૦૦૦ અક્ષરેથી પરિચિત બનવું પડે છે એમ સૂચવાય છે,
